Mięczak zakaźny (łac. molluscum contagiosum) jest stosunkowo częstą chorobą skóry w populacji dziecięcej. Wywołuje ją wirus – MCV, należący do rodziny Poxviridae. Choroba występuje u osób z zaburzoną barierą naskórkową (która stanowi wrota zakażenia dla wirusa)^1,2 i/lub u osób z immunosupresją. Zakażenie przenosi się w sposób bezpośredni, rzadziej pośredni. Zmiany mogą występować w każdej okolicy skóry.

W tym miejscu warto zaznaczyć, że w populacji dziecięcej najczęstszą chorobą skóry związaną z uszkodzoną barierą skórno-naskórkową jest atopowe zapalenie skóry (AZS)^3-8. Dane z piśmiennictwa (oraz doświadczenia własne) wskazują, że co piąte dziecko cierpi na to schorzenie. Można zatem uznać, że plasuje się ono na pierwszym miejscu pod względem istniejącego ryzyka zakażenia mięczakiem zakaźnym. Uważa się, że mięczak zakaźny jest chorobą wskaźnikową dla AZS.

Kluczową rolę w AZS odgrywa czynnik genetyczny – defekt białka filagryny. Warunkuje on spadek stopnia uwodnienia warstwy rogowej, co klinicznie objawia się w postaci suchości i szorstkości skóry, zmniejszenia jej elastyczności, nadmiernego złuszczania i pękania. Tak zmieniona skóra staje się miejscem predysponowanym do występowania nadkażeń, m.in. wirusem mięczaka zakaźnego. Dodatkowymi czynnikami są zaburzenia składu lipidów skóry, dysregulacja w zakresie układu enzymatycznego kinaz serynowych naskórka i procesów złuszczania, wzrost pH powyżej 5,5 oraz zaburzenie proporcji limfocytów Th1 i Th2 na korzyść tych drugich⁹.

Chorzy z AZS mają upośledzoną odporność komórkową dotyczącą skóry jako narządu. Zwiększone ryzyko infekcji skórnych w tej grupie wynika także ze świądu skóry związanego z chorobą podstawową, wywołującego odruch drapania (możliwość autoinokulacji i rozsiewu zmian) oraz przewlekłego stosowania zewnętrznej terapii glikokortykosteroidami i inhibitorami kalcyneuryny, pogłębiającego obecny już stan miejscowej immunosupresji w skórze (możliwość rozsiewu zmian i powstania m.in. wyprysku mięczakowego).