Choroby autoimmunologiczne
Dysbioza jelitowa w łuszczycy
dr n. med. Karina Polak1
dr n. med. Aleksandra Frątczak1
lek. Anna Tekielak1,2
prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Beata Bergler-Czop1
- Nieprawidłowości w składzie mikrobioty jelitowej a rozwój łuszczycy
- Mikrobiota jelitowa jako potencjalny biomarker odpowiedzi na leczenie
- Interwencje ukierunkowane na równowagę mikrobiotyczną jako terapia wspomagająca w łuszczycy
Łuszczyca to przewlekła choroba zapalna, której rozwój może być związany z nieprawidłowościami w składzie mikrobioty jelitowej. U chorych obserwuje się jej zmniejszoną bioróżnorodność oraz zaburzenia równowagi pomiędzy poszczególnymi populacjami bakterii, oceniane m.in. na podstawie wskaźników Firmicutes/Bacteroidetes (F/B) i Psoriasis-Microbiome Index (PMI). Dysbioza jelitowa może prowadzić do zespołu nieszczelnego jelita, obniżonej syntezy krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFAs – short-chain fatty acids) oraz wzrostu stężenia tlenku trimetyloaminy (TMAO – trimethylamine-N-oxide), co sprzyja rozwojowi choroby. Zmiany w mikrobiomie mogą również wpływać na układ odpornościowy, modulując procesy zapalne. Mikrobiota jelitowa stanowi potencjalny biomarker odpowiedzi na leczenie, a interwencje takie jak podaż probiotyków i przeszczep kału wykazują obiecujące działanie terapeutyczne.
Łuszczyca i mikrobiom jelitowy
Łuszczyca to przewlekłe schorzenie zapalne skóry, które może dotykać od 1 do 3% społeczeństwa. U ok. 30% osób zmagających się z tą chorobą współistnieje łuszczycowe zapalenie stawów. Dodatkowo łuszczyca zwiększa ryzyko wystąpienia innych problemów zdrowotnych, takich jak choroby sercowo-naczyniowe, zespół metaboliczny lub nieswoiste choroby zapalne jelit. Z tego względu obecnie postrzega się ją jako schorzenie wpływające na cały organizm1,2.
W 2000 r. Joshua Lederberg wprowadził pojęcie „mikrobiom”, które odnosi się do zbiorowego genomu mikroorganizmów zasiedlających ludzkie ciało, w tym bakterii komensalnych, symbiotycznych i patogennych, a także archeonów i eukariontów3. W ostatnich latach naukowcy poświęcają coraz więcej uwagi wpływowi mikrobiomu na rozwój różnych chorób, w tym łuszczycy.
Mikrobiom skóry jest złożony z bakterii, grzybów, wirusów, mikroeukariontów (np. roztoczy), archeonów i fagów, a jego skład zmienia się w zależności od obszaru ciała4. Według dotychczasowych badań kolonizacja skóry przez mikroorganizmy rozpoczyna się od momentu narodzin, a na ich skład wpływa wiele czynników, takich jak wiek, płeć, klimat, genetyka, metabolizm, równowaga hormonalna, higiena i pielęgnacja skóry, zanieczyszczenie środowiska, rytm dobowy, aktywność fizyczna, ekspozycja na promieniowanie UV oraz stres4,5.
