Pomiar stężenia glukozy jest nieodłącznym elementem prawidłowego leczenia cukrzycy^1,2. Do niedawna najpowszechniejszą metodą monitorowania stężenia glukozy były pomiary glikemii z krwi po nakłuciu opuszek palców (SMBG – self-monitoring of blood glucose). Jednak przez kilka ostatnich lat coraz popularniejsze stają się śródtkankowe pomiary stężenia glukozy, zarówno system monitorowania glikemii oparty na metodzie skanowania (FGM – flash glucose monitoring), jak i systemy ciągłego monitorowania glikemii (CGM – continuous glucose monitoring). Upowszechnieniu tej metody sprzyja także rozszerzenie kryteriów refundacyjnych w styczniu 2023 r.³

W niniejszym artykule omówiono systemy FGM i CGM oraz ich wpływ na wyrównanie cukrzycy, a także kryteria refundacyjne.

Na polskim rynku obecnie dostępnych jest kilka systemów CGM, dostarczanych przez różnych producentów. Część modeli jest kompatybilna z pompami insulinowymi, a niektóre działają samodzielnie. Wszystkie metody dokonują pomiarów w płynie śródtkankowym, jednak sama metoda pomiaru nie jest taka sama dla wszystkich rozwiązań (może być enzymatyczna lub elektrofizyczna). Należy pamiętać, że w porównaniu z pomiarem SMBG może to powodować pewne przesunięcie czasowe podczas wahań glikemii. Wartości stężenia glukozy najpierw zmieniają się bowiem we krwi, a następnie w płynie śródtkankowym. W przeciwieństwie do nakłucia opuszki pomiar w systemie CGM jest bezbolesny. Podstawowe różnice pomiędzy SMBG a CGM przedstawiono w tabeli 1.

Dostępne rozwiązania mogą także różnić się czasem działania sensora. Naklejane na skórę sensory działają przeważnie od 7 do 14 dni, a implantowane podskórnie działają do pół roku. W skład systemu CGM wchodzi sensor połączony z transmiterem (nadajnikiem), który przesyła pomiary do odbiornika. Tym ostatnim może być specjalny czytnik lub smartfon, na którym jest zainstalowana aplikacja. Systemy CGM najczęściej przesyłają pomiary co 5 min oraz samoczynnie alarmują użytkownika w przypadku zagrożenia, np. hipo- czy hiperglikemii. Dokładniejszą nazwą tego typu systemu jest akronim rtCGM (real-time continuous glucose monitoring), wskazujący na to, że pomiar odbywa się w czasie rzeczywistym. Z kolei system FGM do uzyskania pomiaru wymaga zbliżenia urządzenia odczytującego do sensora, w związku z czym został nazwany isCGM (intermittently scanned continuous glucose monitoring). Co ważne, zarówno w systemie FGM, jak i CGM użytkownik oprócz pomiaru stężenia glukozy w danej chwili otrzymuje retrospektywny wykres z czasu przed pomiarem (do kilku godzin) oraz przewidywany trend zmiany glukozy (oszacowany na podstawie kilku ostatnich pomiarów). Poszczególne rozwiązania opisano w dalszej części artykułu, a także przedstawiono w tabeli 2.