„Znajdujesz to, czego szukasz, umyka ci to, co zaniedbujesz”

Sokrates

Ból w klatce piersiowej to objaw niejednoznaczny i jego diagnostyka wciąż nastręcza trudności. Może wystąpić w przebiegu różnych chorób, wśród których jedynie wybrane są chorobami układu krążenia i stanowią zagrożenie dla życia, a to właśnie na nie ukierunkowana jest wstępna ocena chorych z bólem w klatce piersiowej. Nawet pomimo prawidłowego postępowania diagnostycznego zdarzają się pomyłki w rozpoznaniu, a ich przyczyną jest zazwyczaj nietypowy obraz kliniczny schorzenia, które wywołało ból w klatce piersiowej.

Wprowadzenie

Ból w klatce piersiowej jest jedną z najczęstszych przyczyn wezwania pogotowia ratunkowego czy też zgłoszenia się chorego do szpitalnej izby przyjęć lub przychodni. Na szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR) w Stanach Zjednoczonych ponad 8 mln osób rocznie jest diagnozowanych z tego powodu. Jedynie u niewielkiej części z nich zostaną stwierdzone stany zagrażające życiu lub wymagające dalszej diagnostyki w warunkach szpitalnych, natomiast większość osób po wykonaniu wstępnych badań diagnostycznych zostanie skierowana do leczenia ambulatoryjnego.

Ból w klatce piersiowej nie jest objawem jednoznacznym i jego diagnostyka wciąż pozostaje wyzwaniem dla lekarza. Ustalenie prawidłowego rozpoznania zależy od wielu czynników, m.in. od kwalifikacji personelu medycznego, możliwości wykonania badań diagnostycznych, organizacji pracy instytucji medycznej czy jej sytuacji finansowej. Jednak nawet wtedy, kiedy nie ma żadnych ograniczeń, i pomimo prawidłowego postępowania diagnostycznego nie jesteśmy w stanie uniknąć pomyłki. Jej najczęstszą przyczyną jest nietypowy obraz kliniczny schorzenia, które wywołało ból w klatce piersiowej.

Przyczyny bólu w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej może wystąpić w przebiegu różnych chorób, począwszy od łagodnych, jak bóle mięśniowo-szkieletowe, do bezpośrednio zagrażających życiu, jak zawał mięśnia sercowego, zator płucny czy też rozwarstwienie aorty. Jedynie niektóre zaliczają się do chorób układu krążenia, pozostających w kręgu oddziaływania kardiologa. Znaczna część chorób objawiających się bólem w klatce piersiowej dotyczy innych układów (tab. 1). Mnogość jednostek chorobowych i szerokie spektrum objawów każdej z nich utrudniają ustalenie rozpoznania. Z tego powodu obecnie obowiązująca strategia postępowania na oddziałach ratunkowych, pozostających pod presją liczby udzielanych porad, polega na wykluczeniu stanów zagrożenia życia bądź chorób wymagających diagnostyki w warunkach szpitalnych, zanim pacjent zostanie odesłany do domu. Służą temu opracowane liczne algorytmy postępowania i skale ryzyka wystąpienia zdarzeń niepożądanych. Jednocześnie chorzy z rozpoznaniem lub istotnym podejrzeniem choroby zagrażającej życiu otrzymują jak najszybciej stosowną pomoc.