Terapia przeciwkrzepliwa może zapobiec większości udarów niedokrwiennych wtórnych do AF oraz przedłużyć życie.

Wstęp

Autorzy wytycznych European Society of Cardiology (ESC – Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego) z 2016 r. dotyczących postępowania z pacjentami z migotaniem przedsionków (AF – atrial fibrillation) preferują doustne antykoagulanty niebędące antagonistami witaminy K (NOAC – non-vitamin K oral anticoagulant) u pacjentów z niezastawkowym migotaniem przedsionków, którzy wymagają leczenia przeciwkrzepliwego.¹

W wytycznych ESC podkreślono rolę terapii przeciwkrzepliwej w prewencji incydentów zakrzepowo-zatorowych i jednocześnie wskazano potrzebę kompleksowej opieki nad pacjentem z zaangażowaniem chorego oraz jego rodziny. W grupie pacjentów z AF leczenie przeciwkrzepliwe stanowi podstawę prewencji udaru mózgu i zatorowości systemowej. Głównym założeniem terapii jest zapewnienie pacjentowi skutecznej ochrony przed powikłaniami zakrzepowo-zatorowymi i zminimalizowanie ryzyka krwawień. Decyzja o stosowaniu leczenia przeciwkrzepliwego powinna zostać podjęta na podstawie oceny ryzyka zakrzepowo-zatorowego w skali CHA₂DS₂VASc oraz ryzyka powikłań krwotocznych. Leczenie przeciwkrzepliwe jest zalecane wszystkim pacjentom z AF, z wyjątkiem osób <65 r.ż. z izolowanym AF i chorych z przeciwwskazaniami.¹ Pacjenci oceniani na ≥2 pkt w skali CHA₂DS₂VASc powinni otrzymywać NOAC lub VKA. Natomiast w odniesieniu do osób z wynikiem 1 należy rozważyć NOAC lub VKA po uwzględnieniu ryzyka krwawienia i zdania pacjenta.¹ W obu przypadkach preferowane są NOAC.¹ Jednocześnie należy redukować czynniki ryzyka krwawienia, m.in. lecząc nadciśnienie tętnicze, anemię, redukując spożycie alkoholu oraz minimalizując czas trwania i intensywność towarzyszącej terapii antyagregacyjnej lub niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ).¹ Schemat postępowania w prewencji udaru mózgu u pacjentów z AF został przedstawiony na rycinie 1.

Wybierając odpowiednią metodę antykoagulacji, należy również rozważyć profil pacjenta z uwzględnieniem rodzaju migotania przedsionków (zastawkowe lub niezastawkowe), czynności nerek, przewidywanej współpracy z pacjentem, oceny w skali SAMeTT₂R₂ (tab. 1), kwestii finansowych oraz preferencji pacjenta.^1,2

W grupie pacjentów z AF szczególne znaczenie ma postępowanie w sytuacjach klinicznych zwiększonego ryzyka powikłań zakrzepowo-zatorowych lub krwotocznych, jak procedury inwazyjne oraz obciążenie dodatkowymi schorzeniami. W ostatnim czasie cztery l...