Badania populacyjne wykazały, że ponad 60% tętniaków aorty piersiowej jest zlokalizowanych w części wstępującej (ryc. 1) lub w opuszce aorty, a 10% w łuku¹. Ostre rozwarstwienie aorty powstaje w wyniku lokalnego lub rozległego uszkodzenia błony środkowej aorty i uformowania się 2 kanałów: rzekomego (false lumen) i prawdziwego (true lumen). Wzrost ciśnienia w kanale fałszywym wywołuje upośledzenie perfuzji tkankowej i prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia narządów, może także powodować ostre niedokrwienie kończyn dolnych². Ten mechanizm odpowiada za rozwój zespołu upośledzonej perfuzji (malperfusion), który jest główną przyczyną powikłań i zgonów³.

W wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego i Europejskiego Towarzystwa Kardio-Torakochirurgicznego (ESC/EACTS – European Society of Cardiology/European Association for Cardio-Thoracic Surgery) z 2014 r. dotyczących rozpoznawania i leczenia chorób aorty wprowadzono klasyfikację ostrych zespołów aortalnych (tab. 1). W 2019 r. został opublikowany konsensus grupy roboczej Europejskiego Towarzystwa Kardio-Torakochirurgicznego oraz Europejskiego Towarzystwa Chirurgii Naczyniowej (EACTS/ESVS – European Association for Cardio-Thoracic Surgery/European Society for Vascular Surgery), w którym uzupełniono istniejącą klasyfikację ostrych i przewlekłych patologii aorty oraz wprowadzono nową definicję ostrego rozwarstwienia nonA-nonB⁴.

Podstawowym badaniem diagnostycznym potwierdzającym rozpoznanie ostrego rozwarstwienia aorty pozostaje bramkowana EKG tomografia klatki piersiowej z zastosowaniem środka kontrastowego³. Echokardiografia pomimo wysokiej czułości nie jest badaniem swoistym. Ma natomiast kluczowe znaczenie w ocenie funkcji zastawki aortalnej⁴.

Złożony problem operacyjnego zaopatrywania ostrych chorób aorty doprowadził do powstania wysokospecjalistycznych zespołów obejmujących kardiochirurgów, chirurgów naczyniowych, radiologów interwencyjnych, anestezjologów, a obecnie również genetyków klinicznych. Zadaniem zespołu jest przede wszystkim szybka i właściwa interpretacja badań oraz stanu klinicznego chorego, a w efekcie – kwalifikacja do właściwego postępowania terapeutycznego⁴. Opiekę nad pacjentem w okresie okołooperacyjnym sprawuje dobrze wyszkolony i doświadczony zespół pielęgniarsko-lekarski. Chorzy z podejrzeniem ostrych zespołów aortalnych powinni być kierowani do ośrodków najbardziej doświadczonych w leczeniu takich schorzeń, dysponujących zapleczem diagnostycznym i możliwościami terapeutycznymi o najwyższym stopniu referencyjności. W piśmiennictwie takie ośrodki są nazywane centrami aortalnymi⁴. Ich tworzenie nie tylko będzie miało wpływ na polepszenie jakości leczenia, lecz także skróci czas przekazania chorego.