Infekcyjne zapalenie wsierdzia (IZW) jest chorobą, w której proces infekcyjny obejmuje endokardium, najczęściej zastawkowe, ale może dotyczyć również dużych naczyń klatki piersiowej, nieprawidłowych połączeń naczyniowych, materiałów i urządzeń wszczepialnych. Pomimo ponadstuletniej historii rozwoju i prób bliższego poznania tej jednostki chorobowej problem jest nadal aktualny, a nawet nabiera większego znaczenia. W ostatnich dziesięcioleciach częstość występowania IZW stopniowo wzrasta. Mimo postępów w diagnostyce, leczeniu antybakteryjnym i rozwoju technik kardiochirurgicznych wciąż musimy się mierzyć z dużą śmiertelnością pacjentów. W dalszym ciągu znaczna część rozpoznań jest ustalana zbyt późno. Chorzy są początkowo leczeni kolejnymi cyklami antybiotykoterapii, bez postawienia właściwej diagnozy, co zamazuje obraz choroby, utrudnia dalszą diagnostykę i prowadzi do rozprzestrzeniania się procesu zapalnego oraz nieuniknionej destrukcji zastawek.

Epidemiologia

Według danych epidemiologicznych częstość występowania IZW w populacji ogólnej sięga nawet 15 przypadków/100 000 ludności rocznie (USA)¹. Obserwuje się różnice w zapadalności w zależności od kraju, np. w Szwecji (1997-2007) 7,7/100 000², w Niemczech (2005-2014) średnio 11,6/100 000 ludności³. W Polsce brakuje aktualnych danych. W Narodowym Instytucie Kardiologii trwają prace nad uruchomieniem Ogólnopolskiego Rejestru IZW, który pozwoli dokładnie oszacować częstość choroby oraz ocenić wyniki jej leczenia.

Mężczyźni chorują na IZW częściej niż kobiety i stanowią blisko 2/3 pacjentów^4-6. Wzrasta również częstość występowania tej choroby w populacji osób w podeszłym wieku. W tej grupie IZW przebiega z mniej nasilonymi objawami klinicznymi, co skutkuje opóźnieniem rozpoznania, a zatem większą liczbą powikłań i wyższą śmiertelnością⁷. Śmiertelność ogólna jest cały czas wysoka i wynosi ok. 25%⁶.

Profil pacjentów z rozpoznaniem IZW uległ zmianom w ostatnich latach. Wiąże się to z modyfikacją czynników ryzyka, a szczególnie z wprowadzeniem nowych, inwazyjnych metod terapeutycznych. Szacuje się, że kontakt z ochroną zdrowia może być czynnikiem ryzyka rozwoju IZW w 25-32,96% przypadków^5,8. W ostatnich dekadach obserwuje się znaczny wzrost liczby wykonywanych procedur inwazyjnych, w tym operacji kardiochirurgicznych oraz wszczepiania urządzeń do elektroterapii serca. Częstość IZW związanego z protezą zastawkową również wzrasta i wynosi aktualnie ok. 30% ogółu zdiagnozowanych przypadków⁸.