Nowości

Psychiatria: Depresja jest w brzuchu

Prof. dr hab. med. Łukasz Święcicki

Możliwe alternatywne mechanizmy działania leków przeciwdepresyjnych obejmują również działanie przeciwbakteryjne.

Pierwszy wprowadzony na rynek lek przeciwdepresyjny, iproniazyd, był w istocie lekiem przeciwbakteryjnym, stosowanym początkowo w terapii gruźlicy. Zwrócono uwagę na euforyzujące właściwości tej substancji, stąd, zakończona powodzeniem, próba jej zastosowania w terapii depresji. Leki o tym samym mechanizmie działania (inhibitory monoaminooksydazy typu A) są nadal stosowane przez psychiatrów (choć w Polsce dość rzadko).

Autorzy zwracają jednak uwagę na to, że również leki należące do innych grup wywierają działanie przeciwbakteryjne, w tym także w stosunku do bakterii zasiedlających przewód pokarmowy człowieka. Nawiasem mówiąc, chodzi tu o co najmniej 1800 różnych rodzajów bakterii, których łączny genotyp jest 100 razy zasobniejszy od genotypu gospodarza. Sertralina, lek przeciwdepresyjny z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), działa m.in. na gronkowca złocistego, pałeczkę okrężnicy, a nawet przecinkowca cholery. Inny lek z tej samej grupy, fluoksetyna, na Haemophilus influenzae i bakterie Gram(+). Podobne działanie wykazuje paroksetyna (SSRI). Szerokie działanie przeciwbakteryjne wykazuje także inny klasyczny lek przeciwdepresyjny, przedstawiciel trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych (TLPD) – amitryptylina. W jej zasięgu rażenia są: Shigella, Salmonella, Pseudomonas, gronkowce, przecinkowce cholery i inne. Z drugiej strony liczne leki stosowane w infekcjach przewodu pokarmowego wykazują działania przeciwlękowe lub przeciwdepresyjne, przynajmniej w modelach zwierzęcych. Autorzy wymieniają takie leki jak cykloseryna, minocyklina, doksycyklina, kwas klawulanowy, amoksycylina, ceftriakson i inne.

Czy taki związek pomiędzy zasiedlającymi nasz organizm drobnoustrojami a naszym stanem psychicznym jest przypadkowy? Zapewne nie. Ostatecznie nawet angielskie słowo „gut”, oznaczające przewód pokarmowy, jest używane również w znaczeniu „fantazja”, „werwa”, „animusz”. Z pewnością potrzebne są dalsze badania, na co wskazują również autorzy artykułu.

Do góry