Farmakologiczne wspomaganie rehabilitacji po udarze mózgu
dr n. med. Jarosław Szczygieł
- Próby stosowania leków o różnych mechanizmach działania podejmowane są nieustająco w celu poprawy funkcjonalnej u pacjentów po udarze mózgu. W niniejszym artykule zawarto przegląd możliwości farmakologicznego wsparcia pacjentów po udarze mózgu wraz z omówieniem nie tylko leków stosowanych, lecz także będących w fazie badań i mających potencjał w tym kierunku, choć niepotwierdzony wymaganą silną jakością dowodów badawczych
Rehabilitacja po udarze mózgu to wielospecjalistyczne postępowanie, którego niezbędnym elementem jest farmakoterapia wspomagająca. To sfera, w której lekarz jako osoba kierująca zespołem rehabilitacyjnym może bardzo realnie wpłynąć na czas trwania i efekt końcowy całego złożonego działania. Postępowanie farmakologiczne dotyczy nie tylko neurostymulacji, prokognitywnego wpływu, lecz także zmniejszenia nasilenia lub likwidowania objawów, które często towarzyszą zwłaszcza wczesnemu okresowi po udarze, a mogą ograniczać lub uniemożliwiać proces przywracania upośledzonych funkcji, przede wszystkim zaś obniżać jakość życia pacjenta i jego opiekunów. Skuteczna farmakoterapia wymaga znajomości farmakokinetyki, działań niepożądanych i interakcji leków, które często mogą być w neurorehabilitacji stosowane jedynie ze wskazań pozarejestrowych.
Farmakologiczne wsparcie rehabilitacji ruchowej
Farmakologiczne wspomaganie rehabilitacji neurologicznej ma wciąż zbyt małe oparcie w badaniach naukowych wysokiej jakości. Wczesna interwencja po udarze mózgu zyskała wiele nowych możliwości terapeutycznych w zakresie kinezyterapii, nowoczesnych technologii, wciąż jednak istnieje za mało farmakologicznych możliwości wsparcia procesu odzyskiwania funkcji. Niemniej próbuje się wykorzystywać różne mechanizmy neuroprzekaźnikowe.
Noradrenalina i układ noradrenergiczny
Noradrenalina (NA) jest neuroprzekaźnikiem o wielu funkcjach: obniża ciśnienie tętnicze (BP – blood pressure), wywierając jednocześnie wpływ przeciwzapalny i neuroprotekcyjny. Takie działanie w połączeniu z krótkim czasem reakcji predestynuje ją d...
Dopamina
Dopamina jest niezwykle ważnym neuroprzekaźnikiem, który wpływa na funkcjonowanie poznawcze i wykonawcze pacjenta. Wielokierunkowe działanie tej substancji, możliwość stosowania lewodopy jako prekursora zachęcało do badań nad skutecznością tego typu terapii w przywracaniu różnych funkcji po udarze. Wciąż nie uzyskano jednak wysokiej jakości dowodów na takie działanie i tym samym substancje dopaminergiczne nie są zalecane jako farmakologiczne wspomaganie rehabilitacji poudarowej.
