Technika operacyjna zeza z użyciem szwów regulowanych stosowana jest w okulistyce od kilkudziesięciu lat. Początkowo korzystano z niej przede wszystkim u osób dorosłych, jednak współcześnie coraz częściej stosuje się ją w leczeniu zeza u dzieci. Mimo że metoda jest dobrze opisana w piśmiennictwie medycznym, wyniki publikowanych badań nie wskazują jednoznacznie na przewagę metody z zastosowaniem szwów regulowanych nad klasyczną chirurgią zeza, zwłaszcza w przypadkach pierwszych zabiegów operacyjnych. Większość badaczy zgadza się jednak, że szwy regulowane powinny być stosowane przede wszystkim w reoperacjach oraz przypadkach, w których końcowy efekt jest trudny do przewidzenia (np. zez o niestałym kącie, zez porażenny). Stosowanie szwów regulowanych u dzieci wymaga dużego doświadczenia i sprawnego zespołu anestezjologicznego.

Założenia techniki szwów regulowanych

Technika szwów regulowanych (AS – adjustable sutures) w chirurgii zeza polega na wykonaniu zabiegu operacyjnego w dwóch etapach. Pierwszy wykonywany jest najczęściej w znieczuleniu ogólnym i wygląda jak typowa operacja zeza. Najczęściej jeden lub dwa mięśnie nie zostają na trwałe przyszyte do twardówki, ale ufiksowane na szwie w sposób, który umożliwia regulację ustawienia mięśnia w drugim etapie.

Drugi etap zabiegu wykonywany jest zwykle przynajmniej kilka godzin po wybudzeniu pacjenta, w znieczuleniu miejscowym. Niektórzy chirurdzy wykonują oba etapy zabiegu w znieczuleniu miejscowym i wówczas regulacji można dokonać śródoperacyjnie^1,2.

Wielu chirurgów uważa, że technika szwów regulowanych jest zarezerwowana dla osób dobrze współpracujących, w związku z czym jest najczęściej stosowana u dorosłych.

Istnieje jednak wiele prac, na podstawie których wykazano skuteczność takich zabiegów u dzieci^3,4. Stosowanie AS u młodszych dzieci wymaga zwykle dodatkowego znieczulenia i opieki anestezjologicznej w czasie samej regulacji. Niekiedy sam zabieg przeprowadza się w miareczkowanym znieczuleniu ogólnym z użyciem propofolu, łącznie z regulacją, którą również wykonuje się w znieczuleniu ogólnym⁵. Regulacja w znieczuleniu ogólnym nie zawsze daje jednak spodziewane efekty, a przynajmniej nie zawsze lepsze niż klasyczna chirurgia zeza bez regulacji (NAS – non adjustable sutures).