Immunoglobuliny stosuje się w małych dawkach w formie substytucji w pierwotnych i wtórnych niedoborach odporności oraz w dużych dawkach w formie przetoczeń w chorobach autoimmunizacyjnych układowych, schorzeniach neurologicznych o mechanizmie autoimmunizacyjnym i zapaleniach naczyniowych. W artykule omówiono wskazania i schematy terapeutyczne, a także scharakteryzowano możliwe objawy niepożądane.

Wprowadzenie

Immunoglobuliny klasy IgG stanowią 10-20% białek obecnych w osoczu zdrowego człowieka. Cząsteczka immunoglobuliny składa się z glikoprotein (82-96%) i węglowodanów (4-18%). W zależności od zmian struktury wiązań pomiędzy fragmentami Fab (reagującymi z antygenem, patogenem) i fragmentem Fc (reagującym z odpowiednim receptorem) wyodrębniono podklasy IgG1, IgG2, IgG3 i IgG4 różniące się właściwościami i funkcją. Fizjologicznie okres półtrwania cząsteczki IgG w osoczu wynosi 21-26 dni, a osoczowa pula IgG stanowi około 48% całej ilości tych immunoglobulin. Dobowy metabolizm w warunkach fizjologicznych wynosi zaś około 6,3% osoczowej puli IgG.

Badania farmakokinetyczne, w których oceniano stężenie IgG po podaniu dożylnym (najcenniejsze są wyniki uzyskane w momencie rozpoczynania substytucji u dzieci z agammaglobulinemią, które w chwili rozpoznania nie mają ani matczynej, ani swojej IgG), pozwoliły na wyodrębnienie 2 faz:

• fazy α – szybkiego spadku z punktu o największym stężeniu (2-5 dni) będącego sumą dystrybucji do przestrzeni pozanaczyniowej (wychwytu tkankowego) i katabolizmu
• fazy β – wolnego spadku wynikającego ze zużycia (np. wiązania z antygenem i tworzenia kompleksów) oraz fizjologicznego katabolizmu.

Podklasa IgG1 stanowi 60% całej puli IgG, IgG2 – 32%, a IgG3 i IgG4 – po 4%. Wszystkie podklasy mają zdolność przechodzenia przez łożysko do płodu, z czego najsłabiej następuje to w przypadku IgG2 i IgG4. Podklasy IgG3 i IgG1 cechują się najmocniejszym wiązaniem dopełniacza oraz najsilniejszymi reakcjami z poszczególnymi rodzajami receptorów, IgG2 wchodzi natomiast w najsilniejszą reakcję z polisacharydami, co jest istotne w zakażeniach bakteriami otoczkowymi. Charakterystykę podklas pokazano w tabeli 1.

Preparaty zawierające oczyszczone immunoglobuliny

Preparaty immunoglobulin były pierwotnie dostosowane jedynie do podawania domięśniowego, co stanowiło poważny problem ze względu na ich wymaganą objętość. Następnie powstały preparaty przeznaczone do podawania dożylnego. Producenci opracowywali wł...

 W tabeli 2 zestawiono obecnie dostępne preparaty immunoglobulin z uwzględnieniem rodzaju substancji stanowiącej środowisko dla immunoglobulin i ich stężenia. Wieloletnie regularne (co miesiąc) stosowanie dożylnego wlewu immunoglobulin unaoczniło ...