Zakażenia dróg oddechowych w mukowiscydozie – część 2
dr n. med. Justyna Milczewska1,2
lek. Malwina Maja Dawidziuk2
- Mykobakterioza u chorych na mukowiscydozę – przyczyny zakażenia, kryteria diagnostyczne według ATS/IDSA oraz sposoby leczenia
- Rozpoznawanie i leczenie różnych manifestacji zakażenia dróg oddechowych o etiologii Aspergillus u pacjentów z mukowiscydozą: zapalenia oskrzeli, inwazyjnej aspergilozy płuc, grzybniaka lub alergicznej aspergilozy oskrzelowo-płucnej
Zakażenia prątkami niegruźliczymi
Zakażenia prątkami niegruźliczymi (NTM – nontuberculous mycobacteria) u pacjentów z mukowiscydozą (CF – cystic fibrosis) są uznawane za jedne z najtrudniejszych powikłań infekcyjnych tej choroby. Źródła zakażenia NTM i sposoby przenoszenia bakterii nie są dobrze poznane. Uważa się, że zakażenie NTM na ogół pochodzi ze środowiska naturalnego, ponieważ bakterie te występują w biofilmach w instalacjach wodno-kanalizacyjnych oraz w środowisku wodnym i glebie1. Jednakże w ostatnich latach opublikowano wyniki badań prowadzonych przez ośrodki leczące chorych na CF, które sugerują możliwość bezpośredniego lub pośredniego przenoszenia się zakażenia między pacjentami2. Trudności pojawiają się w momencie diagnozowania mykobakteriozy i podejmowania decyzji o konieczności leczenia. Rozpoznanie mykobakteriozy wymaga zestawienia danych klinicznych, radiologicznych i mikrobiologicznych oraz odpowiedniego wykluczenia innych chorób3.
Podobieństwo objawów klinicznych (takich jak: kaszel, krwioplucie, stany podgorączkowe, utrata apetytu, spadek masy ciała) nie pozwala na różnicowanie zaostrzenia choroby podstawowej i częściej spotykanych w CF infekcji bakteryjnych (Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus) z zakażeniem NTM4. Również uzyskanie pojedynczej dodatniej hodowli w kierunku NTM nie jest równoznaczne z rozpoznaniem mykobakteriozy, a u większości pacjentów stwierdza się jedynie przejściowe zakażenie, bez znaczenia dla przebiegu choroby3,4.
Pomocne w rozpoznaniu postępującej mykobakteriozy są kryteria opracowane przez American Thoracic Society i Infectious Diseases Society of America (tab. 1). Wynika z nich, że mykobakteriozę należy podejrzewać u pacjenta z dodatnim wynikiem posiewów NTM, niespodziewanym pogorszeniem funkcji płuc zauważalnym w badaniach czynnościowych, progresją zmian radiologicznych, nasileniem objawów i częstym występowaniem zaostrzeń choroby, które nie reagują na antybiotykoterapię ukierunkowaną na typowe, współistniejące patogeny3.
Wydaje się, że spośród wielu znanych gatunków NTM tylko niewielka ich liczba powoduje choroby płuc u ludzi. Najczęściej izolowanymi gatunkami NTM są te należące do:
