Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) jest powszechnym, przewlekłym schorzeniem skóry, które może pojawić się w każdej grupie wiekowej. W populacji pediatrycznej obserwuje się 2 szczyty zachorowań, a dermatoza ma zwykle łagodny i samoograniczający się charakter. Patogeneza ŁZS jest złożona i nie w pełni poznana¹. ŁZS charakteryzuje się obecnością wykwitów złuszczających na podłożu rumieniowym w okolicach skóry najbardziej obfitujących w gruczoły łojowe (takich jak: twarz, skóra owłosiona głowy, plecy) oraz okolicach wyprzeniowych. Rozpoznanie ustala się na podstawie obrazu klinicznego, jednak należy pamiętać o szerokiej diagnostyce różnicowej. Leczenie ŁZS powinno być dostosowane do wieku dziecka oraz stopnia nasilenia i charakteru zmian skórnych².

Epidemiologia

Łojotokowe zapalenie skóry występuje u 1-3% populacji, we wszystkich grupach wiekowych i dotyczy wszystkich ras^1,2. W przypadku dzieci największą zapadalność obserwuje się w okresie noworodkowym i niemowlęcym. Drugi szczyt zachorowań przypada na okres pokwitania. Choroba częściej dotyczy płci męskiej niż żeńskiej, niezależnie od wieku. Zwykle ŁZS pojawia się u osób z obniżoną odpornością¹.

Patogeneza

Patogeneza ŁZS jest złożona i obejmuje wiele czynników: uwarunkowania genetyczne, zaburzenia aktywności gruczołów łojowych, czynniki immunologiczne, udział mikrobiomu oraz wpływ czynników środowiskowych¹.

Choć nie ma udokumentowanego konkretnego podłoża genetycznego ŁZS, to jednak w pewnych badaniach zasugerowano jego związek z antygenami HLA-A*32, HLA-DQB1*05 czy HLA-DRB1*01¹. Ponadto opisano powiązanie ŁZS, łuszczycy i atopowego zapalenia skóry (AZS) poprzez gen LCE3¹. Kolejnym dowodem na genetyczne uwarunkowanie ŁZS może być obserwacja, że u podłoża ŁZS i innych schorzeń o morfologii przypominającej ŁZS leżą wspólne mutacje genetyczne lub niedobory białek, które zaangażowane są w procesy odpornościowe, np. implikują utratę zdolności układu immunologicznego do hamowania wzrostu Malassezia, lub w różnicowanie komórek¹.

Jednym z najważniejszych aspektów ŁZS jest nadaktywność gruczołów łojowych. U noworodków i niemowląt występowanie tej choroby związane jest najczęściej ze wzrostem stężenia androgenów pochodzących od matki oraz z istotną aktywnością gruczołów łojowych. Drugim okresem rozwoju dziecka, w którym często może dochodzić do nasilenia ŁZS, jest pokwitanie³.