Częstość występowania zaburzeń afektywnych dwubiegunowych u kobiet osiąga szczyt od okresu młodzieńczego do 30 r.ż. Oznacza to, że początek choroby przypada na okres reprodukcyjny, co zwiększa możliwość pojawiania się jej epizodów w ciąży i połogu. Zaburzenia afektywne dwubiegunowe ze względu na przewlekły, nawrotowy charakter wymagają regularnego stosowania leków, co może być utrudnione u kobiet ciężarnych. Brakuje wyraźnych dowodów na to, że sama ciąża chroni pacjentki przed występowaniem epizodów zaburzeń nastroju. Uważa się, że u 25-30% kobiet z chorobą afektywną dwubiegunową w czasie ciąży dochodzi do nawrotu objawów¹ (dodatkowo dwukrotnie częściej po zaprzestaniu przyjmowania przez nie leków stabilizujących nastrój).

Objawy choroby u kobiety ciężarnej mogą skutkować zwiększonym ryzykiem wystąpienia niskiej wagi urodzeniowej, małego obwodu głowy czy hipoglikemii u płodu, przedwczesnego porodu i porodu przez cięcie cesarskie, przyczyniają się także do wzrostu ryzyka długoterminowych deficytów neuropoznawczych i behawioralnych u dziecka². Istnieje również duże ryzyko używania przez matkę substancji psychoaktywnych w ciąży lub po jej zakończeniu, gorszej opieki prenatalnej, a w skrajnych sytuacjach – samobójstwa matki.

Do leków stosowanych w Polsce w terapii choroby afektywnej dwubiegunowej należą stabilizatory nastroju, takie jak węglan litu, leki przeciwdrgawkowe (karbamazepina, lamotrygina, kwas walproinowy i jego pochodne) oraz atypowe leki przeciwpsychotyczne (arypiprazol, klozapina, kwetiapina, olanzapina, rysperydon, zyprazydon). W ostrych stanach manii stosuje się również leki przeciwpsychotyczne I generacji, takie jak haloperydol.

Kilkadziesiąt lat temu amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA – Food and Drug Administration), na podstawie danych pochodzących z badań wśród ludzi i na zwierzętach, ustaliła system klasyfikacji leków w zależności od ryzyka ich stosowania w ciąży. Zaliczono je do 5 kategorii: A, B, C, D i X. Leki z kategorii A określono jako bezpieczne, z kategorii B, C i D – jako stwarzające ryzyko pośrednie (największe w kategorii D), natomiast te z kategorii X uznano za przeciwwskazane ze względu na wykazane ryzyko dla płodu, które przeważa nad korzyścią dla matki.