Poznaj paragrafy

Obsługa roszczeń pacjenta krok po kroku

Paweł Strzelec

Radca prawny, sędzia Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie

Adres do korespondencji: Paweł Strzelec, e-mail:pstrzelec@o2.pl

W artykule omówiono szereg zagadnień odnoszących się do postępowania lekarza dentysty w sytuacjach, w których pacjent zgłasza roszczenia dotyczące udzielonych świadczeń. Przedstawiono problematykę odszkodowania i zadośćuczynienia oraz okresu przedawnienia roszczeń. Wskazano również na obowiązki lekarza względem ubezpieczyciela oraz uprawnienia i obowiązki wobec pacjenta.

W ostatnich latach coraz większa grupa pacjentów korzystających z pomocy lekarzy dentystów chętnie czyni użytek z wielu uprawnień związanych z dochodzeniem roszczeń majątkowych dotyczących udzielonych świadczeń zdrowotnych. Choć w praktyce każda sytuacja jest inna i wymaga indywidualnego podejścia, warto przybliżyć pewne uniwersalne zasady postępowania w tego typu przypadkach. Już w tym miejscu warto pokreślić konieczność zachowania opanowania w trakcie takich, często emocjonalnie przebiegających, zdarzeń. Pośpiech, rozgoryczenie postawą niewdzięcznego pacjenta, chęć szybkiego załatwienia sprawy – to czynniki negatywnie wpływające na proces decyzyjny. Pochopne decyzje podejmowane w takich sytuacjach często skutkują nie tylko utratą pacjenta, ale co gorsza – eskalacją roszczeń.

Kiedy roszczenie pacjenta może okazać się zasadne?

Odpowiedzialność cywilna lekarza dentysty z tytułu szkód wyrządzonych pacjentowi ma, co do zasady, charakter majątkowy. Poszkodowany pacjent może dochodzić od lekarza dentysty odszkodowania, zadośćuczynienia, a w przypadku gdy uszczerbek spowodował niezdolność do pracy – także renty. Odpowiedzialność cywilna lekarza warunkowana jest łącznym wystąpieniem następujących przesłanek:

  • zaistnienie zdarzenia, które w świetle obowiązujących przepisów prawa obliguje dłużnika do naprawienia szkody (w naszym przypadku działanie lub zaniechanie lekarza),
  • wystąpienie szkody majątkowej (na osobie lub mieniu) albo niemajątkowej (krzywda),
  • zaistnienie związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem a szkodą.


Szkoda majątkowa na osobie w wypadku tzw. spraw medycznych to nic innego jak uszczerbek w majątku osoby poszkodowanej (pacjenta), powstały w następstwie uszkodzenia ciała pacjenta lub rozstroju zdrowia. Należne w takich przypadkach odszkodowanie obejmuje m.in. koszty leczenia (odpłatne świadczenia, leki) oraz utracone zarobki. W pewnych przypadkach pacjent żąda jedynie zwrotu kosztów, które poniósł w związku z leczeniem, co do którego zgłasza obecnie zastrzeżenia. Nawet w tym przypadku nie należy postępować zbyt pochopnie, zwracając poniesione przez pacjenta koszty. Taki nieprzemyślany (bywa nawet, że prawnie nieuzasadniony) zwrot pieniędzy pacjentowi może prowadzić do kumulacji dalszych roszczeń na znacznie większą skalę.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Czy badać pacjenta, który wysuwa roszczenia finansowe?

Na tak postawione pytanie odpowiedź, co do zasady, powinna być pozytywna. Naturalną konsekwencją zgłoszenia przez pacjenta żądań finansowych związanych z zawinionym [...]

Czy warto indywidualnie negocjować z pacjentem?

W wielu przypadkach – głównie tam, gdzie lekarz stwierdza, że zgłaszana przez pacjenta szkoda jest następstwem błędnego leczenia – pojawia się [...]

Rola ubezpieczyciela

Jak wskazano w pierwszej części opracowania, podstawową formą odpowiedzialności lekarza dentysty wobec pacjenta jest odpowiedzialność cywilna. Przed jej skutkami majątkowymi chroni [...]

Mediacja w izbie lekarskiej – czy warto?

Systematycznie rośnie liczba pacjentów decydujących się na skierowanie skarg wobec lekarza w trybie odpowiedzialności zawodowej. Sprawy te często poprzedzają spór cywilny [...]

Przez jaki czas pacjent może wystąpić z roszczeniem majątkowym dotyczącym uszczerbków na zdrowiu?

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, w przypadku gdy działanie lekarza powoduje uszczerbek na zdrowiu pacjenta (szkoda na osobie), przedawnienie roszczeń nie [...]

Pamiętaj

1.W przypadku szkody na zdrowiu pacjent ma prawo do określonych żądań finansowych (odszkodowania, zadośćuczynienia).
Do góry