Dokładne zebranie dokumentacji medycznej umożliwia postawienie diagnozy, zaplanowanie leczenia ortodontycznego oraz przedstawienie pacjentowi możliwości terapeutycznych. Często osoba, która zgłasza się do gabinetu, ma sprecyzowane wyobrażenie o tym, jaki efekt chciałaby uzyskać po zakończeniu terapii. Jednocześnie należy pamiętać, że satysfakcja lekarza oraz pacjenta są celem leczenia ortodontycznego.

Przygotowanie pacjenta do leczenia ortodontycznego obejmuje 5 etapów (ryc. 1).

Badanie podmiotowe i przedmiotowe

Już po krótkiej wymianie zdań jesteśmy w stanie ocenić, czy mowa pacjenta jest wyraźna, czy zaburzona. Warto również zwrócić uwagę na występowanie wad postawy oraz uwzględnić, czy pacjent oddycha przez usta, czy przez nos. W dalszym badaniu obserwujemy jego twarz, którą określamy jako meso-, dolicho- lub brachyfacial, a także harmonię twarzy, obejmującą: symetrię, profil, położenie wargi górnej i dolnej oraz bródki. Zwracamy uwagę na sposób połykania. Kolejnym aspektem jest eskpozycja siekaczy w uśmiechu oraz występowanie czarnych korytarzy i wzajemny układ łuków zębowych (w tym: przebieg linii pośrodkowej łuku górnego i dolnego w stosunku do symetrii twarzy, nagryz pionowy i poziomy, wzajemne relacje w bocznych odcinkach łuków), a także przeprowadzenie oceny klasy kłowej i Angle’a lub Bauma. Należy również uwzględnić proporcje zębów i biotyp dziąsła. Wskazane jest wykonanie testu czynnościowego, przeprowadzenie badania stawów skroniowo-żuchwowych, sprawdzenie występowania trzasków, trzeszczeń, zakresu otwierania ust, toru odwodzenia żuchwy. Pytamy o występowanie dysfunkcji i parafunkcji. Konieczna jest także ocena stanu zdrowia dziąseł i przyzębia. Odnotowujemy, czy zachodzi potrzeba leczenia zachowawczego. Ostatni element to adnotacja dotycząca wymaganej konsultacji, np. u:

• periodontologa
• chirurga stomatologicznego
• laryngologa
• alergologa
• logopedy.

Kwestionariusz pacjenta wypełniany przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego nie różni się znacznie od tych, które są stosowane w innych dziedzinach stomatologii. Skupiamy się więc na:

• występowaniu chorób współistniejących
• stosowanej farmakoterapii
• wywiadzie rodzinnym
• przebytych zabiegach i operacjach.

Dodatkowo warto odnotować, czy w rodzinie występują wady zgryzu, czy pacjent był wcześniej leczony ortodontycznie oraz jakie są jego oczekiwania.