Art. 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej gwarantuje każdemu obywatelowi prawo do ochrony zdrowia, a co za tym idzie − do równego korzystania ze świadczeń zdrowotnych. Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych, choć fundamentalne, doznaje jednak pewnych ograniczeń. Wynikają one m.in. z prawa lekarza do odmowy lub przerwania udzielania świadczeń zdrowotnych. Choć w praktyce stomatologicznej nie są to raczej przypadki częste, to jednak ze względu na ich wagę warto znać obwarowania prawne dotyczące takich sytuacji. Spełnienie wymogów wynikających z obowiązujących przepisów zapewnia pacjentom prawidłowy dostęp do świadczeń oraz rzutuje w sposób bezpośredni na bezpieczeństwo prawne medyków korzystających z tego uprawnienia.

Brak zagrożenia zdrowotnego jako warunek legalności odmowy leczenia

Zgodnie z art. 30 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (u.z.l.l.d.): „Lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia c...

Warunki legalności odmowy udzielenia świadczenia

Po omówieniu sytuacji wykluczających skorzystanie przez lekarza z prawa do zaniechania udzielania świadczeń warto zaprezentować przesłanki legalności takiej odmowy. Prawo odmowy wykonania świadczenia przewiduje art. 38 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Zgodnie z tym przepisem lekarz może nie podjąć lub odstąpić od leczenia pacjenta, o ile nie zachodzi przypadek, o którym mowa w art. 30 (wskazane wyżej sytuacje zagrożenia życia pacjenta i przypadki niecierpiące zwłoki). W sytuacji odstąpienia od leczenia lekarz ma obowiązek dostatecznie wcześnie uprzedzić o tym pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego bądź opiekuna faktycznego i wskazać realne możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w podmiocie leczniczym. W trosce o własne bezpieczeństwo warto, aby lekarz odnotował w dokumentacji medycznej fakt odmowy oraz miejsce, do którego skierował pacjenta. Choć nie jest to bezwzględnie konieczne, fakt otrzymania powyższych informacji pacjent (odpowiednio jego przedstawiciel ustawowy) powinien potwierdzić własnoręcznym podpisem. Dobrą praktyką jest wcześniejsze przygotowanie wykazu placówek, które mogą udzielić pomocy. Tak przygotowany wydruk można przekazać pacjentowi, zaś drugi egzemplarz, z podpisem potwierdzającym otrzymanie pouczenia, pozostawiamy w placówce medycznej.