Opisy przypadków

Diagnostyka radiologiczna zmian w tkankach okołowierzchołkowych z zastosowaniem RTG oraz techniki CBCT

lek. dent. Jakub Łata
dr n. med. Joanna Kunert

Zakład Stomatologii Zachowawczej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Adres do korespondencji:

lek. dent. Jakub Łata

e-mail: jakublata@gmail.com

  • Zdjęcia zębowe wewnątrzustne − ograniczenia w skomplikowanych anatomicznie i powikłanych przypadkach klinicznych
  • Możliwości techniki tomografii stożkowej (CBCT − cone beam computed tomography) w uzyskaniu szczegółowych danych diagnostycznych i zaplanowaniu optymalnego leczenia
  • Porównanie konwencjonalnych metod z techniką CBCT w diagnostyce zmian zlokalizowanych w tkankach okołowierzchołkowych górnych trzonowców na podstawie przypadków klinicznych

Radiologia stomatologiczna pomimo swojej ponad stuletniej historii jest nadal jedną z podstawowych metod diagnostycznych schorzeń zębów i twarzoczaszki. Pierwsze próby zastosowania promieniowania rentgenowskiego (RTG) w stomatologii pojawiły się bardzo szybko po opublikowaniu odkrycia przez Wilhelma Röntgena. Pierwsze zdjęcie RTG zębów zostało wykonane w 1896 r. przez niemieckiego stomatologa Ottona Walkhoffa. W kolejnych dekadach rozwój technologii RTG i postęp w dziedzinie elektroniki oraz informatyki umożliwiły dalszy wzrost precyzji i jakości obrazowania w stomatologii. Pojawiła się nowa technika − cyfrowa radiografia wewnątrzustna (RVG – radiovisiography), która stopniowo zastępowała tradycyjne metody obrazowania na filmie, przynosząc wiele korzyści, takich jak szybsze uzyskiwanie obrazów, mniejsza ekspozycja na promieniowanie i łatwiejsza archiwizacja danych.

W latach 90. XX w. pojawił się nowy rodzaj badań obrazowych, nazywany tomografią stożkową (CBCT − cone beam computed tomography). Umożliwia ona uzyskanie trójwymiarowego obrazu struktur stomatologicznych z wyjątkową precyzją i szczegółowością, co otworzyło nowe możliwości w diagnostyce, planowaniu oraz monitorowaniu skuteczności leczenia.

RTG w endodoncji

Badanie radiologiczne jest jedną z istotnych i zasadniczych metod diagnostycznych. Często przeprowadza się je w celu zaplanowania leczenia. Zdjęcie ortopantomograficzne nie pozwala na dokładną ocenę stanu tkanek okołowierzchołkowych ani nie daje możliwości precyzyjnego określenia anatomii systemu korzeniowego zębów. Umożliwia natomiast ocenę bardzo rozległych zmian w tkankach okołowierzchołkowych, czasem niemożliwych do uwidocznienia na małych zdjęciach zębowych. Daje ogólny obraz układu korzeniowego zęba i ułatwia ogólną ocenę kości wyrostka zębodołowego. Najczęściej stosowanym rodzajem zdjęcia jest RTG zębowe wewnątrzustne. W endodoncji zdjęcia zębowe wykorzystywane są na każdym etapie leczenia: zarówno przed nim, w jego trakcie, jak i po zakończeniu i umożliwiają1:

  • stwierdzenie obecności zmian próchnicowych, zwłaszcza próchnicy wtórnej i ukrytej
  • diagnostykę złamań kości i zębów u pacjentów po urazie
  • rozpoznanie zmian w obrębie miazgi i tkanek twardych − resorpcji wewnętrznych, zewnętrznych oraz nadmiernej obliteracji bądź obecności zębiniaków
  • ocenę stanu tkanek okołowierzchołkowych oraz współwystępowania choroby przyzębia brzeżnego
  • u pacjentów w wieku rozwojowym − określenie stopnia rozwoju wierzchołków korzeni
  • oszacowanie liczby korzeni, przebiegu oraz liczby kanałów korzeniowych
  • ocenę dotychczasowego leczenia kanałowego pod kątem jakości wypełnienia oraz obecności powikłań w postaci perforacji komory lub korzenia, a także złamanych narzędzi
  • wyznaczenie długości roboczej lub jej weryfikacji w niektórych przypadkach klinicznych
  • ocenę procesów gojenia się tkanek okołowierzchołkowych.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

RTG w endodoncji

Badanie radiologiczne jest jedną z istotnych i zasadniczych metod diagnostycznych. Często przeprowadza się je w celu zaplanowania leczenia. Zdjęcie ortopantomograficzne nie [...]

Przypadki kliniczne

Poniżej przedstawiono kilka przypadków klinicznych z własnej praktyki, w których rozbieżności pomiędzy obrazem otrzymanym w technice RVG a CBCT były tak [...]

Podsumowanie

Pomimo znacznej przewagi CBCT pod względem ilości dostarczanych danych diagnostycznych, tradycyjna radiologia nadal pozostaje podstawowym badaniem obrazowym w gabinecie stomatologicznym, co [...]

Do góry