Każdy organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania odpowiedniej ilości białka, tłuszczów, węglowodanów, makroelementów, mikroelementów i witamin. Niedobory składników odżywczych u dzieci i młodzieży mogą być skutkiem zaburzeń odżywiania i/lub wchłaniania, a także żywienia dojelitowego w sytuacji chorób dietozależnych lub innych poważnych patologii.

Przyczyny zaburzeń odżywiania

Zaburzenia odżywiania, które mogą skutkować niedoborami składników odżywczych w organizmie, najczęściej pojawiają okresowo, np. w związku z przebytą chorobą, stresem lub złym nastrojem. U małych dzieci obserwujemy głównie selektywne zaburzenia odżywiania. Ich objawy łatwo zauważyć: dzieci wyraźnie odmawiają przyjmowania pokarmów o wyrazistym zapachu, smaku lub konsystencji; odwracają głowę, zamykają usta przy podawaniu im niektórych pokarmów, wypluwają je lub prowokują wymioty. Selektywne zaburzenie odżywiania może być też skutkiem wcześniejszego traumatycznego przeżycia związanego ze spożywaniem pokarmu (zakrztuszenie się, wymioty, ból gardła, intubacja).

Przyczyn nieracjonalnego odżywiania upatruje się najczęściej w sferze psychicznej¹. U młodzieży problemy z odżywianiem są również związane z wahaniami hormonalnymi oraz trudnościami emocjonalnymi, jakie towarzyszą okresowi dojrzewania, oraz ze zmianami zachodzącymi w organizmie w tym czasie.

Zaburzenia odżywiania mogą też występować w związku ze schorzeniami, takimi jak np. zespół upośledzonego trawienia i wchłaniania, czyli brak możliwości organizmu do pozyskiwania składników odżywczych z przyjmowanego pokarmu. Występowanie tej dolegliwości wynika z dysfunkcji w układzie pokarmowym, m.in. z powodu regularnego łamania zasad racjonalnego żywienia.

Negatywne skutki nieprawidłowej diety

Zaburzenia odżywiania mogą powodować nie tylko niedobory składników pokarmowych, ale też ich nadmiar. Przykład: dzieci podczas oglądania programów telewizyjnych jedzą niekontrolowane ilości przekąsek i słodyczy, co może skutkować wzrostem masy ciała i widocznym nadmiarem tkanki tłuszczowej.

Nieprawidłowo zbilansowane pożywienie − zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym − prowadzi do zmian demineralizacyjnych i/lub choroby próchnicowej zębów. Na stan uzębienia u dzieci negatywnie wpływają pokarmy bogate w węglowodany oraz o niskim pH, a także brak przerw pomiędzy posiłkami.