Obraz kliniczny i profilaktyka chorób przenoszonych drogą płciową u nastolatków

Według wytycznych ACIP (Advisory Committee on Immunization Practices) rekomenduje się szczepienie zarówno dziewcząt, jak i chłopców (tab. 7)^5,15.

Należy pamiętać, że przed rozpoczęciem szczepienia u kobiety aktywnej seksualnie powinno się wykonać badanie cytologiczne i wykluczyć zmiany nowotworowe lub przednowotworowe¹⁴. Zaszczepienie nie zwalnia od przesiewowej cytologii od 21 do 65 r.ż.¹⁵

Profilaktyka wtórna – postępowanie po ekspozycjach seksualnych

Podstawą powinien być jak zawsze starannie zebrany wywiad obejmujący zarówno przeszłość chorobową, aktualny stan zdrowia, wcześniejsze aktywności seksualne, jak i opis bieżącego zdarzenia. Szczególnie ważny jest sposób zabezpieczenia przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Pacjentowi wykonuje się komplet badań ogólnych, takich jak morfologia, ocena stężenia aminotransferaz, białka C-reaktywnego oraz inne, wedle uznania. Kluczowe są jednak badania w kierunku infekcji przenoszonych drogą płciową:

• przeciwciała anty-HBc total
• antygen HBs
• u osób szczepionych przeciwciała anty-HBs
• przeciwciała anty-HCV
• przeciwciała anty-HIV (HIV Ag/HIV Ab)
• VDRL do oceny zakażenia Treponema pallidum
• test antygenowy w kierunku infekcji wywołanej przez Chlamydia trachomatis (test antygenowy/PCR)
• posiew/preparat bezpośredni na obecność Neisseria gonorrhoeae
• preparat bezpośredni do oceny obecności Trichomonas vaginalis.

Ocenia się ryzyko zakażenia wirusem HPV, HBV i laseczką tężca. W jego określeniu istotne będą informacje o liczbie i terminach szczepień, które można sprawdzić w książeczce zdrowia dziecka. Jeśli ryzyko uznaje się za wysokie, warto rozważyć podanie swoistych immunoglobulin przeciw wspomnianym patogenom (tab. 8)¹³.

Tabela 8. Wskazania do poekspozycyjnego podania swoistej profilaktyki przeciwko HBV

Tabela 9. Schemat profilaktycznej terapii antyretrowirusowej u dzieci do 12 r.ż.

Jeśli pacjent nie był wcześniej szczepiony przeciwko HPV, należy zaproponować ten rodzaj profilaktyki i niezwłocznie podać pierwszą dawkę.

Należy rozważyć włączenie terapii antyretrowirusowej jako profilaktyki zakażenia HIV. U nastolatek obligatoryjnie przed rozpoczęciem leczenia powinno się wykonać test ciążowy. Czas na włączenie terapii wynosi 48 godz., w przypadkach dużego ryzyka do 72 godz. Leczenie trwa 28 dni.

U dzieci do lat 12 rekomendowany jest schemat zawierający leki wymienione w tabeli 9¹³.

Tabela 10. Wskazania do włączenia trójlekowej profilaktycznej terapii antyretrowirusowej

Tabela 11. Profilaktyka zakażeń bakteryjnych

Od 12 r.ż. schemat postępowania jest taki sam jak u dorosłych. W przypadku ekspozycji seksualnych preferowane jest podanie tenofowiru w dawce 300 mg oraz 200 mg emtrycytabiny 1 × dziennie. W większości sytuacji wystarczające będzie włączenie dwóch leków. Wdrożenie trzeciego leku należy rozważyć zwłaszcza, gdy materiał zakaźny pochodzi od osoby z wykrywalną wiremią, w trakcie leczenia antyretrowirusowego, w objawowej fazie zakażenia HIV lub u osoby z AIDS (tab. 10)¹³.

W ramach profilaktyki zakażeń bakteryjnych stosuje się leki skuteczne w leczeniu najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową (tab. 11)¹³.