Artykuł
Kalendarz szczepień dorosłych
02.11.2022
Włączenie antybiotykoterapii w okresie nieżytowym jest niezwykle trudne z uwagi na niecharakterystyczny przebieg krztuśca w tym okresie, natomiast jedynie wówczas pozwala na złagodzenie przebiegu choroby. Włączając leczenie w kolejnym okresie (okres napadowego kaszlu), uzyskuje się skrócenie okresu zakaźności pacjenta, jednak bez wpływu na przebieg kliniczny jego choroby. Od momentu wdrożenia antybiotykoterapii (tab. 1)5 chorego należy izolować przez 5 dni. Jeśli nie zastosuje się adekwatnego antybiotyku, izolację taką należy przedłużyć do 3 tygodni od pojawienia się napadowego kaszlu.
Tabela 1. Antybiotyki stosowane w leczeniu krztuśca
W ramach podsumowania chcielibyśmy zaprezentować serię przypadków dzieci chorujących na krztusiec, które zostały przyjęte do szpitala. Niejednokrotnie jedynym powodem hospitalizacji była bezsilność opiekunów oraz lekarza prowadzącego, a nie bezpośrednio stan kliniczny pacjenta. Tym bardziej nie wolno zapominać, że choroba ta obecnie wciąż występuje, i warto mieć ją w pamięci, ponieważ po powzięciu podejrzenia ani sama diagnostyka, ani leczenie nie stanowią już dla klinicystów wyzwania diagnostyczno-terapeutycznego.
Przypadki pacjentów należących do młodszej grupy wiekowej opisano w formie fragmentów epikryz, które znajdowały się na kartach informacyjnych leczenia szpitalnego. Ich przytoczenie ma na celu przedstawienie pełnego wywiadu (w tym rodzinnego wywiadu epidemiologicznego) oraz obrazu klinicznego krztuśca. Opisy przypadków starszych dzieci zaprezentowano z kolei w tabeli 25; w tej grupie wiekowej bardzo niewielki odsetek pacjentów wymaga hospitalizacji.
Tabela 2. Pacjenci hospitalizowani z powodu krztuśca
Dwunastotygodniowe niemowlę płci żeńskiej zostało przyjęte na oddział z powodu bezdechu. W wywiadzie: w dniu przyjęcia matka zaobserwowała epizod kilkunastosekundowego bezdechu ze zsinieniem i zwiotczeniem, bez utraty przytomności, poprzedzony suchym kaszlem. Po oklepywaniu i dmuchaniu w usta dziewczynka odzyskała prawidłowy oddech i koloryt skóry. Wezwano pogotowie ratunkowe, które zabrało dziecko do szpitala. Spośród domowników u siostry pacjentki od 2 tygodni utrzymywał się suchy kaszel. Przy przyjęciu do szpitala stan ogólny dziecka był wyrównany. W drugiej dobie pobytu doszło do kilkuminutowego incydentu zaburzeń oddychania z bezdechem trwającym 30-40 s, ze zsinieniem i zwiotczeniem, bez spadku saturacji.
Dziesięciotygodniowe niemowlę płci męskiej zostało przyjęte z powodu braku poprawy po ambulatoryjnym leczeniu zapalenia oskrzelików. Jak wynika z wywiadu, od ponad tygodnia występowały kaszel, katar, luźniejsze stolce. Pacjent był konsultowany przez lekarza rodzinnego, który rozpoznał zapalenie oskrzeli i zalecił aksetyl cefuroksymu, budezonid w inhalacji. Obserwowano u dziecka nasilenie kaszlu, krztuszenie się przy piciu, wymioty po podaniu antybiotyku. W dniu przyjęcia stwierdzono stan podgorączkowy (37,6°C). Chłopiec karmiony był mieszanką modyfikowaną, dotychczas wypijał 120-150 ml, aktualnie spożywa 60-90 ml. Przy przyjęciu był w stanie ogólnym wyrównanym, marudny, płaczący. Obserwowano u niego wysiłek oddechowy z wciąganiem przyczepu przepony, tachypnoe 54/min. Saturacja przy oddychaniu powietrzem atmosferycznym była prawidłowa.
Do szpitala z powodu infekcji dróg oddechowych zostało przyjęte 5-miesięczne niemowlę płci męskiej. Jak wynika z wywiadu, u chłopca od 2 tygodni obserwowano produktywny kaszel oraz nieżyt nosa. Gorączki nie stwierdzono. Pacjent był konsultowany przez lekarza dyżurującego w ramach nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, zalecono inhalacje z soli hipertonicznej i soli fizjologicznej. Z relacji matki wynika, że postępowanie to nie przyniosło poprawy w zakresie obserwowanych dolegliwości. Podczas ponownej konsultacji nie stwierdzono zmian osłuchowych nad polami płucnymi, zalecono inhalacje z budezonidu. Po kolejnej wizycie do leczenia włączono cefalosporynę II generacji. W związku z pojawieniem się napadów duszącego nocnego kaszlu skierowano dziecko do szpitala. Ojciec chłopca prezentował objawy infekcji górnych dróg oddechowych utrzymujące się od około 3 tygodni. Przy przyjęciu do szpitala pacjent był w stanie ogólnym wyrównanym, aktywny, pogodny, bez cech duszności, ale z piejącym oddechem.
Siedmiotygodniowe niemowlę płci męskiej zostało przyjęte do szpitala z powodu zaostrzenia objawów w przebiegu infekcji dróg oddechowych. Z wywiadu: od tygodnia utrzymywały się kaszel i katar, bez gorączki. Matka zgłaszała epizody bezdechów przy kaszlu, ponadto mniejszy apetyt. Podczas wizyty u lekarza rodzinnego, która odbyła się w dniu przyjęcia na oddział, wysunięto podejrzenie zapalenia oskrzelików i skierowano niemowlę do szpitala. W domu pozostała siostra pacjenta z infekcją górnych dróg oddechowych. Dotychczas chłopiec był szczepiony przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby (WZW) typu B i gruźlicy (BCG – Bacillus Calmette-Guérin). Przy przyjęciu do szpitala stan ogólny pacjenta był wyrównany, chłopiec był aktywny. Skóra blada, z tendencją do marmurkowacenia. Bez cech duszności. Stwierdzono nieżyt nosogardła. Osłuchowo nad płucami ślad wydłużonego wydechu z poświstem, udzielone furczenia z górnych dróg oddechowych.
Szesnastomiesięczny chłopiec został przyjęty do szpitala z powodu nasilonego, męczącego kaszlu. W wywiadzie od 2 tygodni suchy kaszel, głównie w nocy, po kilku dniach również w dzień, od blisko tygodnia przed przyjęciem o zmiennym charakterze (okresowo napady suchego, męczącego kaszlu). Obserwowano wówczas dodatkowo wybroczyny na twarzy i tułowiu. Od tego czasu chłopiec był 5-krotnie konsultowany przez lekarza; otrzymywał: dimetynden, amoksycylinę, steroid do nosa, witaminę C, preparaty do nawilżania gardła, ambroksol, budezonid w inhalacji. Ponadto w wywiadzie u brata pacjenta suchy kaszel utrzymujący się od mniej więcej 3 tygodni. Przy przyjęciu stan ogólny pacjenta wyrównany. Na skórze zauważono pojedyncze wybroczyny na tułowiu i twarzy, gardło przekrwione, migdałki bez nalotów. Stwierdzono nieżyt śluzowy nosa. Osłuchowo czynność serca miarowa, nad płucami szmer pęcherzykowy prawidłowy.
