Artykuł
Kalendarz szczepień dorosłych
02.11.2022
Pięciotygodniowe niemowlę płci męskiej zostało przyjęte z powodu przedłużającej się infekcji dróg oddechowych. Z wywiadu: od tygodnia suchy napadowy kaszel, bez gorączki, po wizycie u lekarza rodzinnego i wykonaniu RTG klatki piersiowej (obraz bez zmian ogniskowych) zalecono cefadroksyl, który pacjent otrzymywał przez 7 dni. Z powodu braku poprawy klinicznej po kontroli u lekarza rodzinnego niemowlę skierowano do szpitala. Spośród domowników siostra chłopca od blisko miesiąca prezentuje suchy kaszel prowokujący niejednokrotnie wymioty. Przy przyjęciu stan ogólny dziecka wyrównany. Z odchyleń w badaniach przedmiotowych stwierdzono nieżyt nosogardła, osłuchowo nad polami płucnymi pojedyncze zwiewne rzężenia drobnobańkowe oraz szmer skurczowy nad sercem.
Miesięczne niemowlę płci męskiej zostało przyjęte do szpitala z powodu napadowego kaszlu z sinieniem twarzy w przebiegu infekcji dróg oddechowych. W wywiadzie: od blisko tygodnia dziecko prezentowało kaszel i nieżyt gardła, dzień przed przyjęciem kaszel się nasilił, wystąpiło sinienie twarzy i kończyn górnych. W otoczeniu dziecka nie było osób chorych. Przy przyjęciu stan dziecka wyrównany. W badaniu przedmiotowym stwierdzono: zmniejszone napięcie mięśniowe – dziecko wyczerpane, męczące napady kaszlu z sinieniem oraz sinienie bez kaszlu (spadki saturacji do około 85%), osłuchowo nad polami płucnymi szmer pęcherzykowy prawidłowy, czynność serca miarowa około 160/min, nos drożny, gardło przekrwione, brzuch miękki, niebolesny.
Ośmiotygodniowe niemowlę płci żeńskiej hospitalizowane od 27 września 2016 roku na OIOM-ie z rozpoznaniem encefalopatii krztuścowej zostało przekazane na tutejszy oddział w celu kontynuacji leczenia. W wywiadzie nasilający się kaszel napadowy, który był powodem pobytu w szpitalu powiatowym. W czasie hospitalizacji kaszel prowadzący do wymiotów, po jednym z epizodów kaszlu obserwowano uogólnione drgawki ze spadkiem saturacji. Z tego powodu zadecydowano o przekazaniu dziecka na OIOM.
Dwumiesięczne niemowlę płci żeńskiej z ciąży bliźniaczej zostało skierowane do szpitala z podejrzeniem zapalenia płuc. Z wywiadu: od 4 tygodni duszący suchy kaszel, dodatkowo katar, bez gorączki, leczone inhalacjami ze sterydów i leków rozszerzających oskrzela, bez poprawy. Od kilku godzin siostra bliźniaczka pacjentki przebywa na OIOM-ie z powodu drgawek występujących w przebiegu bezdechu podczas napadu kaszlu. Wśród domowników rodzice z objawami kaszlu od 2 miesięcy.
Po przeanalizowaniu powyższych przypadków nasuwa się jednoznaczny wniosek, jakim jest konieczność brania pod uwagę krztuśca w trakcie diagnostyki różnicowej u pacjentów z przedłużającym się kaszlem. Wiadomo, że szybkie rozpoznanie, a tym samym wcześniejsze leczenie przekładają się na mniejsze narażenie na zakażenie pałeczką krztuśca osób z otoczenia chorego.
Ponadto elementem anamnezy, którego nie wolno pomijać, jest zebranie wywiadu rodzinnego. Ogromną pomoc tej części badania podmiotowego widać w niektórych z zaprezentowanych przypadków. Dane te pozwoliły przybliżyć się do właściwego rozpoznania, a niejednokrotnie je ustalić – szczególnie u pacjentów z najmłodszej grupy wiekowej.
Co więcej, realizacja Programu Szczepień Ochronnych, w tym pełne szczepienie zgodnie ze schematem szczepień przeciwko krztuścowi, nie wyklucza rozpoznania krztuśca – tak jak u dzieci ze starszej grupy wiekowej, których przypadki zostały ujęte w niniejszej prezentacji (tab. 2).
Polipragmazja ujawniona w opisach epikryz i brak wskazań do podawania większości leków w okresie przed hospitalizacją wskazują na konieczność weryfikacji wstępnego rozpoznania, toku myślenia oraz postępowania w codziennej praktyce lekarskiej, a następnie przeprowadzenia diagnostyki różnicowej w kierunku chorób zakaźnych, w tym krztuśca. Szczególnie istotne jest to u pacjenta z przedłużającym się, napadowym kaszlem oraz obciążonym wywiadem epidemiologicznym w najbliższym otoczeniu.
Artykuł opublikowany w „Wydaniu Specjalnym Pediatrii po Dyplomie ” 2021; str. 10-16
