Ciąża wpływa na narząd wzroku na wiele sposobów.  W jej przebiegu pojawiać się mogą zarówno fizjologiczne, jak i patologiczne zmiany okulistyczne. W codziennej praktyce kobiety w ciąży dość często zgłaszają się na badanie okulistyczne. Dlatego warto wiedzieć, które objawy są niepokojące i wymagają dalszej diagnostyki lub leczenia, które leki okulistyczne można bezpiecznie stosować oraz jakie są aktualne wskazania do cięcia cesarskiego.

Wstęp

Zmiany okulistyczne pojawiające się w przebiegu ciąży dzielimy na:

• fizjologiczne (głównie związane ze zmianami hormonalnymi)
• patologiczne
• zaburzenia narządu wzroku, które istniały przed ciążą, ale w jej wyniku doszło do ich progresji.

Fizjologiczne zmiany okulistyczne w przebiegu ciąży

Są to łagodne schorzenia, które można stwierdzić wyłącznie w obrębie powiek oraz w przednim odcinku oka. Ponieważ nie zagrażają widzeniu, a także mają tendencję do samoistnej regresji po porodzie lub po zakończeniu karmienia piersią, nie wymagają dodatkowej diagnostyki i często mogą pozostać nieleczone.

W przebiegu prawidłowej ciąży na dnie oka nie obserwuje się żadnych zmian fizjologicznych.

Ostuda

Ostuda to ostro odgraniczona ubarwiona (najczęściej brązowa) zmiana skórna o charakterze płaskiej plamy. Nasilenie pigmentacji skóry i błon śluzowych dotyczy niemal wszystkich ciężarnych, co jest wynikiem zwiększenia produkcji melaniny oraz liczby melanocytów w konsekwencji zmian hormonalnych w przebiegu ciąży.¹ Nie dziwi więc fakt, że ostuda może wystąpić nawet u 70% kobiet w ciąży. Czasami pojawia się ona na powiekach.

Najważniejszymi czynnikami ryzyka są ekspozycja na słońce, predyspozycje genetyczne oraz ciemna karnacja skóry.

W czasie ciąży leczenie takich zmian nie jest wymagane ze względu na częste ich ustępowanie po porodzie. Mogą one jednak nawracać u kobiet przyjmujących doustne środki antykoncepcyjne. W celu zapobiegania pojawianiu się ostudy, jak również zwiększaniu jej nasilenia, zaleca się unikanie nadmiernej ekspozycji na światło słoneczne oraz stosowanie kremów z filtrem chroniącym przed działaniem promieniowania ultrafioletowego A i B (UVA, UVB).² W przypadku zaawansowanych zmian, które nie ustępują po rozwiązaniu, w leczeniu stosuje się miejscowo tretynoinę (kwas retinowy), hydrochinon lub glikokortykosteroidy, nawet przez kilka miesięcy.³

Wrzeciono Krukenberga

Wrzeciono Krukenberga to złogi barwnika na tylnej powierzchni rogówki powstające w następstwie skłonności do odkładania się barwnika w czasie ciąży. Najczęściej pojawia się w I lub II trymestrze ciąży, po czym stopniowo zmniejsza się lub ustępuje ...