Próchnica zębów jest najczęstszym schorzeniem, z którym spotyka się lekarz klinicysta w praktyce stomatologicznej w naszym kraju. Nawet jeżeli nie jest specjalistą z zakresu stomatologii zachowawczej czy stomatologii wieku rozwojowego, to obowiązuje go znajomość diagnostyki próchnicy, w tym radiologicznej. Zdjęciami rentgenowskimi z wyboru do diagnostyki próchnicy są zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe u dzieci i dorosłych oraz zdjęcia zębowe u dorosłych. Na zdjęciu skrzydłowo-zgryzowym u dziecka może być jednocześnie uwidocznionych nawet 6 zębów trzonowych – pierwsze zęby trzonowe stałe górny i dolny oraz 4 zęby trzonowe mleczne. Łatwo więc policzyć, że na zaledwie dwóch zdjęciach skrzydłowo-zgryzowych u dziecka można uwidocznić aż 12 zębów i to tych, które często są dotknięte próchnicą, w dodatku przy stosunkowo niskiej dawce promieniowania rentgenowskiego. Niestety zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe są nadal mało rozpowszechnione w naszym kraju. W dodatku w przypadku próchnicy ciągle jeszcze profilaktyka przegrywa z leczeniem zmian już zaawansowanych, zwłaszcza wśród pacjentów w starszych grupach wiekowych. Z tego względu zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe nie mają zastosowania w zaawansowanych przypadkach próchnicy, w których istnieje podejrzenie zmian okołowierzchołkowych, gdyż taki radiogram nie obejmuje swoim zasięgiem okolicy wierzchołków zębów. Z tego względu w rozpoznawaniu próchnicy mają swoje miejsce zdjęcia zębowe. Najlepiej, gdy są wykonywane w technice kąta prostego, która zapewnia wysoką powtarzalność obrazu. Zdjęcie pantomograficzne nie jest radiogramem z wyboru do diagnostyki próchnicy zębów. Jednak gdy zmiany próchnicowe są na zdjęciu widoczne, to oczywiście obowiązuje ujęcie ich w opisie badania. Ponadto warto wiedzieć, że próchnica na powierzchniach żujących, zwłaszcza zębów trzonowych, może być lepiej uchwytna na pantomogramie niż na zdjęciach skrzydłowo-zgryzowych¹.

Obecnie rola CBCT w stomatologii rośnie i opisano już wiele wskazań do tego badania, które zostały częściowo przedstawione na łamach „Stomatologii po Dyplomie” w poprzednich artykułach z tego cyklu. Natomiast celem niniejszej pracy jest przedstawienie aktualnego statusu CBCT w diagnostyce próchnicy.