ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Choroby współistniejące
Diagnostyka zaburzeń endokrynologicznych w łysieniach
dr hab. n. med. Anna Lis-Święty
• Czynniki hormonalne wpływające na cykl wzrostu włosa
• Najczęstsze endokrynopatie towarzyszące różnym rodzajom łysienia
• Wskazania do diagnostyki hormonalnej w łysieniu androgenowym, telogenowym, plackowatym i czołowym bliznowaciejącym
Łysienie może być spowodowane przez różne czynniki egzo- i endogenne, wśród których ważne miejsce zajmują zaburzenia endokrynologiczne. Cykl wzrostu włosa jest kontrolowany przez szereg hormonów1. Najbardziej oczywisty jest wpływ androgenów. Hormony te, działając na mieszki włosowe predysponowane genetycznie, prowadzą do łysienia o charakterystycznej morfologii klinicznej, nazywanego łysieniem androgenowym2. Rola estrogenów w patofizjologii wzrostu włosów jest mniej jasna; prawdopodobnie ich niedobór może się przyczyniać do łysienia telogenowego. Potwierdzeniem tej hipotezy może być łysienie obserwowane u kobiet leczonych inhibitorami aromatazy z powodu raka piersi3. Podobnie słabo poznane jest oddziaływanie prolaktyny. Przyjmuje się, że zmiana cyklu włosowego w olowany przez szereg hormonów1. Najbardziej oczywisty jest wpływ androgenów. Hormony te, działając na mieszki włosowe predysponowane genetycznie, prowadzą do łysienia o charakterystycznej morfologii klinicznej, nazywanego łysieniem androgenowym2. Rola estrogenów w patofizjologii wzrostu włosów jest mniej jasna; prawdopodobnie ich niedobór może się przyczyniać do łysienia telogenowego. Potwierdzeniem tej hipotezy może być łysienie obserwowane u kobiet leczonych inhibitorami aromatazy z powodu raka piersi3. Podobnie słabo poznane jest oddziaływanie prolaktyny. Przyjmuje się, że zmiana cyklu włosowego w hiperprolaktynemii powoduje telogenowe wypadanie włosów.
Przemiany hormonalne w ciąży i po porodzie wydają się najlepszym przykładem wpływu hormonów na cykl włosowy. Wzrost stężenia estrogenów i progesteronu w ciąży prowadzi do wydłużenia fazy wzrostu włosa, a nagły spadek stężenia tych hormonów i działanie prolaktyny przyczyniają się do łysienia poporodowego4. W niedoczynności tarczycy włosy stają się suche, matowe, łamliwe i nadmiernie wypadają w wyniku skrócenia fazy wzrostu (mechanizm telogenowy). Klasycznym objawem tej choroby jest także utrata brwi w okolicy zewnętrznej 1/3 łuku brwiowego5. Łysienie telogenowe obserwuje się również w nadczynności tarczycy – w tym przypadku włosy są cienkie i delikatne. W łysieniu związanym z podeszłym wiekiem rozważa się udział hormonu wzrostu i melatoniny6.
W codziennej praktyce do najważniejszych endokrynopatii leżących u podłoża postępującej utraty włosów zalicza się:
