Pokrzywkowe zapalenie naczyń (UV – urticarial vasculitis) jest rzadko występującą jednostką chorobową. Rozwija się w wyniku zapalnego uszkodzenia małych naczyń skóry. Charakteryzuje się przewlekłymi lub nawracającymi epizodami zmian pokrzywkowych z cechami leukocytoklastycznego zapalenia naczyń w badaniach histopatologicznych pobranych bioptatów skóry¹. Po raz pierwszy schorzenie zostało opisane w 1890 r. przez Willsa i Londa na podstawie przypadków dwóch mężczyzn, u których badacze zaobserwowali bąble pokrzywkowe utrzymujące się powyżej 24 godzin i ustępujące z towarzyszącymi wybroczynami². Dopiero pół wieku później dzięki badaniom McCombsa i wsp. udało się powiązać przedłużającą się pokrzywkę z uszkodzeniem małych naczyń³.

Epidemiologia

Z uwagi na rzadkie występowanie UV trudno określić dokładnie zachorowalność. W 2015 r. na podstawie badań naukowcy ze Szwecji oszacowali roczną częstość występowania tej choroby na 0,7%, tj. 9,5 przypadku na milion osób⁴. Badania dowodzą również, że UV częściej dotyczy kobiet, a szczyt zapadalności przypada na 4-6 dekadę życia⁵. Choroba bardzo rzadko dotyka dzieci, a jej występowanie u niemowląt jest właściwie kazuistyką^6-8.

Patogeneza

W patogenezie UV istotną rolę odgrywają: degranulacja mastocytów, napływ neutrofili i eozynofili do skóry oraz wzrost przepuszczalności naczyń. Wszystkie te zjawiska są spowodowane oddziaływaniem składowych dopełniacza (C3a i C5) aktywowanych w wyniku klasycznej aktywacji układu dopełniacza przez wytworzone wcześniej kompleksy antygen–przeciwciało. Uważa się, że UV ma związek z kompleksami immunologicznymi i jako takie jest klasyfikowane jako reakcja nadwrażliwości typu III^9,10.

Etiologia

Przyczyny UV są często nieznane i tak zmienne jak w pokrzywce czy zapaleniu naczyń. Istnieją liczne doniesienia o przypadkach wywołanych przez niektóre pokarmy lub napoje (np. spożywanie owoców morza, pomidorów, herbat ziołowych, alkoholu), infekc...