Wybór postępowania w przypadku nieprawidłowej masy w obrębie przydatków jest częstym problemem klinicznym, przed którym stają ginekolodzy-położnicy i inni lekarze opiekujący się kobietami. Zmiany takie mogą zostać wykryte w trakcie corocznego rutynowego badania, przypadkowo podczas obrazowania z innych przyczyn, a także wtedy, kiedy pacjentki zgłaszają się z powodu objawów w obrębie miednicy i/lub jamy brzusznej. Podczas operacji wiele nieprawidłowych mas okazuje się ostatecznie zmianami łagodnymi. Inne są jednak złośliwe. Dlatego skierowanie pacjentki przed zabiegiem do ginekologa onkologa w celu ustalenia postępowania chirurgicznego, oceny stopnia zaawansowania choroby oraz określenia potencjalnego leczenia adiuwantowego ma zasadnicze znaczenie dla wyników postępowania.

Rak nabłonkowy jajnika to agresywna choroba. American Cancer Society szacuje, że w 2019 roku w Stanach Zjednoczonych rak jajnika zostanie rozpoznany u 22 530 kobiet, a 13 980 umrze z jego powodu. Oznacza to, że rak jajnika zajmuje piąte (po raku płuca, piersi, okrężnicy i trzustki) miejsce na liście nowotworów będących przyczyną największej umieralności¹. Niestety mniej niż połowa wszystkich pacjentek z rakiem piersi jest leczona przez ginekologów onkologów, mimo że wykazano lepsze wyniki leczenia, kiedy jest ono prowadzone przez specjalistę^2,3. Dane te podkreślają znaczenie właściwego i wczesnego kierowania pacjentek do specjalistów.

Ustalenie, u których kobiet z nieprawidłową masą w obrębie przydatków w momencie operacji zostanie stwierdzony nowotwór złośliwy, pozostaje wyzwaniem klinicznym. W celu ułatwienia tej stratyfikacji ryzyka początkowa ocena pacjentek z nieprawidłową masą w obrębie miednicy typowo obejmuje ultrasonografię oraz oznaczenia biomarkerów w surowicy. Aby zapewnić najlepszą opiekę najbardziej zagrożonym kobietom, American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) zaleca, aby do ginekologów onkologów kierować pacjentki z nieprawidłową masą w miednicy, u których dodatkowo stwierdza się podwyższone stężenie CA125 w surowicy, wodobrzusze i/lub przerzuty⁴. U pacjentek z nieprawidłową masą bez wodobrzusza i cech przerzutów w badaniach obrazowych dokładność biomarkerów pod względem identyfikacji kobiet z grupy największego ryzyka nowotworu ma zasadnicze znaczenie dla ustalenia, czy odniosą one korzyść ze skierowania do specjalisty. W niniejszym przeglądzie przedstawiono najnowsze dane na temat wykorzystywania biomarkerów w okresie przedoperacyjnym w celu optymalizacji wyników leczenia u pacjentek z nieprawidłową masą w miednicy.