Mechaniczne metody wspomagania układu krążenia – co powinien wiedzieć każdy kardiolog

dr hab. n. med. Adam Kern, FESC1,2
dr hab. n. med. Jacek Bil, FESC3

1Katedra Kardiologii i Chorób Wewnętrznych, Wydział Lekarski, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn

2Oddział Kardiologii, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, Olsztyn

3Klinika Kardiologii Inwazyjnej, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Adam Kern, FESC

Oddział Kardiologii, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny

ul. Żołnierska 18, 10-561 Olsztyn

adamkern@mail.com

  • W artykule scharakteryzowano dostępne urządzenia do mechanicznego wspomagania krążenia (IABP, Impella, TandemHeart, ECMO, iVAC2L, ProtekDuo), opisano ich ograniczenia, a także zaproponowano uzasadnienia wyboru konkretnego urządzenia u danego pacjenta we wstrząsie kardiogennym lub w przypadku zabiegu przezskórnej rewaskularyzacji dużego ryzyka


Klasycznie najczęstszą przyczyną wstrząsu kardiogennego jest świeży zawał serca, istnieje jednak wiele stanów chorobowych mogących prowadzić do sytuacji, w której pojemność minutowa jest niewystarczająca do zapewnienia odpowiedniej perfuzji ważnych organów. Należy pamiętać, że wstrząs kardiogenny może być wynikiem dysfunkcji zarówno lewej (LV – left ventricle) i prawej komory (RV – right ventricle), jak i obu komór. Najczęstsze sytuacje prowadzące do rozwoju wstrząsu kardiogennego przedstawiono w tabeli 1.

Dysfunkcja mięśnia sercowego z jakiejkolwiek przyczyny często prowadzi do dalszej niewydolności tego narządu. Początkowy spadek pojemności minutowej z wartości wyjściowej prowadzi do zmniejszenia perfuzji wieńcowej, co powoduje lub nasila niedokrwienie mięśnia sercowego, a ostatecznie skutkuje dysfunkcją rozkurczową i skurczową. W tym samym czasie niewydolność mięśnia sercowego może wywoływać obrzęk płuc, co dodatkowo zmniejsza systemowe zaopatrzenie w tlen. Zmniejszona perfuzja może także prowadzić do dysfunkcji układu naczyniowego oraz rozwoju stanu zapalnego, co skutkuje zaburzeniem równowagi między obciążeniem wstępnym i następczym. Mechanizmy te tworzą negatywną pętlę sprzężenia zwrotnego, która, jeśli nie zostaną wdrożone właściwe działania, ostatecznie prowadzi do niewydolności wielonarządowej i zgonu1. Śmiertelność wewnątrzszpitalna u pacjentów we wstrząsie kardiogennym pozostaje wysoka i wynosi 29-51%2.

Kiedy należy pomyśleć o urządzeniu wspomagającym układ krążenia?

Zwiększanie dawek leków inotropowych i obkurczających naczynia związane jest ze zwiększoną śmiertelnością. Wynika to z faktu, że leki te rozwiązują jeden problem kosztem innego. Na przykład chociaż leki obkurczające naczynia pozwalają na utrzymani...

Idealne urządzenie MCS powinno pełnić trzy ważne funkcje hemodynamiczne. Po pierwsze, powinno zapewnić odpowiednie wspomaganie krążenia oraz perfuzję systemową. Po drugie, musi zmniejszać obciążenie wstępne i następcze LV. Po trzecie, powinno zwiększać perfuzję wieńcową poprzez wzrost ciśnienia rozkurczowego i/lub zmniejszenie końcoworozkurczowego ciśnienia w LV (LVEDP – left ventricular end-diastolic pressure). Urządzenie takie powinno także charakteryzować się małym ryzykiem powikłań, takich jak krwawienie, udar, infekcja czy niedokrwienie kończyny dolnej4.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Kiedy należy pomyśleć o urządzeniu wspomagającym układ krążenia?

Zwiększanie dawek leków inotropowych i obkurczających naczynia związane jest ze zwiększoną śmiertelnością. Wynika to z faktu, że leki te rozwiązują jeden [...]

Jakie urządzenie wybrać?

Obecnie dostępnych jest wiele urządzeń do wspomagania krążenia, a wybór optymalnego powinien uwzględniać czynniki związane z pacjentem, takie jak choroby współistniejące, [...]

Urządzenia Impella

Urządzenia Impella to grupa przezskórnych, przezzastawkowych mikroosiowych pomp przepływowych. Napędzany wirnik (impeller) przymocowany jest do cewnika typu pigtail, który wprowadzany jest [...]

Urządzenie iVAC2L

System iVAC2L jest minimalnie inwazyjnym urządzeniem pneumatycznym, które umożliwia uzyskanie wspomagania rzędu 2,5-3,0 l/min. Wprowadzane jest przez tętnicę udową (ewentualnie przez [...]

TandemHeart

TandemHeart jest zakładaną przezskórnie pozaustrojową odśrodkową pompą przepływową. Pośrednio odciąża objętościowo LV przez bezpośrednie odciążenie lewego przedsionka i wspomaga krążenie, pompując [...]

ProtekDuo

Urządzenie ProtekDuo jest kaniulą o podwójnym świetle wprowadzaną przez żyłę szyjną wewnętrzną. Jeden kanał służy do drenażu prawego przedsionka, a drugi [...]

VA-ECMO

Żylno-tętnicza pozaustrojowa oksygenacja membranowa zapewnia pozaustrojowe wspomaganie krążenia i jednoczesną wymianę gazową w przypadku ostrej niewydolności krążeniowo-oddechowej. Urządzenie do VA-ECMO można [...]

Powikłania

Z zastosowaniem urządzeń MCS związane są także powikłania. W tabeli 4 przedstawiono przeciwwskazania i powikłania typowe dla poszczególnych urządzeń. Można wyróżnić [...]

Podsumowanie

Częstość występowania wstrząsu kardiogennego wzrasta, a rokowanie nadal jest bardzo niekorzystne mimo postępu zarówno w farmakoterapii, jak i w zakresie technik [...]

Do góry