W poprzednich dwóch częściach cyklu poświęconego komorowym zaburzeniom rytmu serca omówiono zasady ich diagnostyki, natomiast w bieżącej części zostaną przedstawione zasady postępowania w leczeniu tych zaburzeń, zgodnie z najnowszymi wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC – European Society of Cardiology)¹. Przy omawianiu zasad leczenia należy wyodrębnić postępowanie doraźne oraz długoterminowe.

Arytmia komorowa – postępowanie doraźne

Sytuacje, w których należy podjąć doraźne postępowanie terapeutyczne, są dwie i dotyczą pacjentów z utrwalonym częstoskurczem komorowym lub z burzą elektryczną.

U chorego z utrwalonym częstoskurczem komorowym należy dążyć do jak najszybszego przerwania tej arytmii, ponieważ grozi ona dekompensacją hemodynamiczną (nawet jeśli początkowo pacjent jest hemodynamicznie stabilny – jest to jedynie pozorna stabilność!). Zasadniczo istnieją dwie metody terapii: kardiowersja elektryczna (leczenie z wyboru w przypadku niestabilnych hemodynamicznie arytmii) lub lek antyarytmiczny podawany dożylnie. U pacjentów z obecną strukturalną chorobą serca podaje się dożylnie amiodaron lub prokainamid (trudniej dostępny), przy czym badanie PROCAMIO (IV Procainamide vs IV Amiodarone for the Acute Treatment of Stable Wide Complex Tachycardia) wykazało większą skuteczność oraz mniejszą liczbę skutków ubocznych w przypadku drugiej z tych substancji. We wspomnianym badaniu, koordynowanym przez Hospital General Universitario Gregorio Marañón w Madrycie, poddano analizie 62 chorych randomizowanych do grup stosujących amiodaron lub prokainamid. Przewaga prokainamidu w aspekcie działań niepożądanych wynikała głównie z większej liczby przypadków hipotensji w grupie amiodaronu². Na rycinie 1 przedstawiono algorytm postępowania doraźnego u pacjenta z częstoskurczem z regularnymi, szerokimi zespołami QRS (tj. częstoskurczem monomorficznym).