Zasady postępowania
Leczenie onkologiczne w dzieciństwie – przejście z systemu opieki onkologa-pediatry do opieki medycznej dla dorosłych
Prof. dr hab. med. Maryna Krawczuk-Rybak
Znacząca poprawa w leczeniu nowotworów u dzieci spowodowała, iż obecnie ponad 80 proc. pacjentów zostaje wyleczonych lub uzyskuje wieloletnią remisję. Liczba ozdrowieńców systematycznie wzrasta, co pozwala prowadzić długotrwałą analizę ich stanu zdrowia i jakości życia, a uzyskiwane obserwacje odległych następstw terapii przeciwnowotworowej prowadzą do modyfikacji protokołów terapeutycznych. Pacjenci niepełnoletni po zakończeniu leczenia przeciwnowotworowego pozostają pod kontrolą onkologa-pediatry, następnie, po uzyskaniu pełnoletności są zazwyczaj przekazywani do systemu opieki zdrowotnej dla dorosłych (lekarz rodzinny, onkolog, inni specjaliści). Ważnym momentem jest etap przekazania pacjenta z opieki pediatrycznej do opieki dla osób dorosłych, w tym edukacja pacjentów, edukacja lekarzy rodzinnych i innych specjalistów na temat odległych następstw leczenia przeciwnowotworowego, promocja postępowań prozdrowotnych oraz utworzenie i rozpowszechnienie rekomendacji dotyczących monitorowania stanu zdrowia.
Stan zdrowia po leczeniu przeciwnowotworowym
Stopień i rodzaj powikłań po leczeniu przeciwnowotworowym jest rezultatem wielu czynników, w tym:
- lokalizacji procesu nowotworowego,
- rodzaju zastosowanej terapii,
- stanu zdrowia,
- przewlekłych schorzeń przed diagnozą choroby nowotworowej,
- młodszego wieku w czasie diagnozy,
- płci żeńskiej,
- ciężkich powikłań w trakcie leczenia,
- możliwości naprawczych,
- obciążającego wywiadu rodzinnego ze skłonnością do występowania pewnych schorzeń (układu sercowo-naczyniowego, nowotworów),
- czynników behawioralnych, środowiskowych oraz genetycznych,
- upływu lat – procesu starzenia się.
Ostatnie dwudziestolecie przyniosło liczne informacje dotyczące odległych skutków leczenia przeciwnowotworowego w dzieciństwie; wiele z nich stanowić może przyczynę zwiększonej śmiertelności (kolejne nowotwory, kardiomiopatia, niewydolność oddecho...
Informacje o możliwych następstwach terapii, nie tylko wczesnych, ale i odległych, powinny być przekazywane opiekunom i pacjentom (starszym dzieciom) już na etapie wprowadzania leczenia.
Organizacja opieki nad dzieckiem po zakończonym leczeniu przeciwnowotworowym
Dzieci kończące leczenie przeciwnowotworowe pozostają pod dalszą opieką macierzystego oddziału lub poradni onkologicznej. W pierwszych latach uwaga skupiona jest na monitorowaniu remisji choroby zasadniczej, ale już w tym czasie i w następnych lat...
Opieka nad dzieckiem po zakończonym leczeniu przeciwnowotworowym prowadzona może być w ramach ośrodka onkologicznego, zazwyczaj w specjalnie powołanych poradniach lub na oddziałach dla ozdrowieńców (co ma miejsce w wielu krajach Europy Zachodniej ...
