Długoterminowa opieka nad dzieckiem z astmą – rola pediatry
lek. Aleksandra Tylewicz1
lek. Agata Żebrowska1
dr hab. n. med. Adam Sybilski, prof. CMKP1,2
- Specyfika przebiegu astmy oraz opieki nad chorym w zależności od jego wieku
- Lekarz POZ czy specjalista? Rola lekarza pediatry/lekarza rodzinnego w długoterminowej opiece a zadania specjalisty
- Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne u dzieci z podejrzeniem/rozpoznaniem astmy oraz w przypadku zaostrzeń choroby w zależności od stopnia jej zaawansowania, intensywności leczenia i wieku pacjenta
Astma oskrzelowa jest najczęstszą przewlekłą chorobą dolnych dróg oddechowych w populacji dziecięcej. Charakteryzuje się zmiennością objawów i nasilenia w czasie. Szacuje się, że obecnie w Polsce na astmę może cierpieć 6-20% dzieci, z czego jedynie u 3-8% choroba ta została rozpoznana przez lekarza. Astma ze względu na jej szerokie rozpowszechnienie stanowi poważny problem społeczny, będąc główną przyczyną nieobecności w szkole czy wizyt na szpitalnym oddziale ratunkowym i hospitalizacji.
Definicja i patogeneza astmy
Podstawową i stałą cechą astmy jest zapalenie dróg oddechowych. Proces zapalny toczący się w oskrzelach średniego i małego kalibru, w którym uczestniczy wiele podtypów komórek, prowadzi do nadwrażliwości dróg oddechowych. Konsekwencją przewlekłego procesu zapalnego jest ograniczenie przepływu powietrza w oskrzelach, spowodowane przez początkowy skurcz mięśniówki gładkiej oskrzeli, co skutkuje obrzękiem błony śluzowej, nadmiernym gromadzeniem się lepkiej, gęstej wydzieliny w świetle oskrzeli oraz rozwojem przewlekłych zmian w obrębie nabłonka oskrzeli (remodeling)1.
Astma oskrzelowa jest chorobą heterogenną, a różnorodność jej przebiegu próbuje się klasyfikować na podstawie podziałów ze względu na fenotypy i endotypy (astma związana z otyłością, atopowa, wywoływana infekcjami czy wysiłkowa), ciężkość, kontrolę choroby (astma kontrolowana [najczęściej występująca w populacji], częściowo kontrolowana i niekontrolowana z częstymi zaostrzeniami), a także na wiek (ze względu na różną patofizjologię i obraz choroby w okresie niemowlęcym, przedszkolnym, szkolnym oraz w okresie dojrzewania)2. W populacji pediatrycznej najczęściej występuje astma atopowa, u której podłoża leżą mechanizmy IgE-zależne.
Specyfika przebiegu astmy w zależności od wieku
Dzieci poniżej 5 roku życia
W badaniach nad naturalnym przebiegiem astmy wykazano, że w niemal 80% przypadków choroba ta rozpoczyna się w ciągu pierwszych 6 lat życia3. Klasyczne objawy astmy wczesnodziecięcej, takie jak świsty oraz kaszel, są często obserwowane również u dz...
