Wyrzynanie zębów mlecznych – czy może być przyczyną gorączki?

dr n. med. i n. o zdr. Angelika Kobylińska
prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk

Zakład Stomatologii Dziecięcej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk

Zakład Stomatologii Dziecięcej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

ul. Stanisława Binieckiego 6, 02-097 Warszawa

e-mail: dorota.olczak-kowalczyk@wum.edu.pl

  • Przebieg wyrzynania zębów mlecznych
  • Ogólne i miejscowe symptomy związane z ząbkowaniem
  • Niefarmakologiczne i farmakologiczne metody łagodzenia dolegliwości związanych z ząbkowaniem


Ząbkowanie to proces fizjologiczny

Erupcja zębów uważana jest za zjawisko fizjologiczne, a przebieg wyrzynania jest jednym z mierników rozwoju fizycznego dziecka. Zaburzenia w procesie ząbkowania mogą zatem świadczyć o nieprawidłowym rozwoju bądź być pierwszym klinicznym objawem obecności patologii ogólnych lub miejscowych w jamie ustnej1.

Uważa się, że geny (c-Fos) są odpowiedzialne w ponad 70% za przebieg erupcji zębów. Potwierdzono znaczenie roli kodu genetycznego w wyrzynaniu zębów siecznych mlecznych, a tym samym wskazano na znikomą rolę czynników środowiskowych1,2. Do pozostałych czynników regulujących przebieg wyrzynania zębów należą m.in.: hormony (hormon wzrostu, hormony tarczycy i przytarczyc), czynniki wzrostu (epidermalny czynnik wzrostu [EGF – epidermal growth factor], czynnik stymulujący tworzenie kolonii makrofagów [CSF1 – colony-stimulating factor 1], transformujący czynnik wzrostu β1 [TGFβ1 – transforming growth factor β1]), cytokiny (interleukiny [IL]: IL1α, IL1β, IL10; czynnik martwicy nowotworu α [TNFα – tumor necrosis factor α]) oraz białko zależne od parathormonu (PTHrP – parathyroid hormone-related protein), białko chemotaktyczne monocytów 1 (MCP1 – monocyte chemoattractant protein-1/CCL2 – chemokine [C-C motif] ligand 2) czy przeciwciała klasy A (IgA). Proces erupcji obejmuje długotrwałe, dynamiczne zmiany zachodzące przed wyrznięciem i po ukazaniu się zęba w jamie ustnej. Dotyczą one zarówno samego zęba, jak i tkanek otaczających3. Z punktu widzenia przebiegu ząbkowania proces ten obejmuje trzy etapy (tab. 1)4. Ze względu na termin rozpoczęcia wyrzynania pierwszego zęba wyróżnione zostały tzw. grupy ząbkowania (tab. 2)5.

Dla ułatwienia pracy klinicystów opracowane zostały reguły ułatwiające szybką ocenę terminów wyrzynania zębów (tab. 3).

Objawy towarzyszące ząbkowaniu

Symptomy towarzyszące ząbkowaniu można podzielić na miejscowe (manifestujące się w jamie ustnej) oraz ogólnoustrojowe (tab. 4)6,7.

Zasinienie błony śluzowej nad wyrzynającym się zębem może być skutkiem wylewu (krwiaka podśluzówkowego) lub torbieli wyrzynającego się zęba. Zawsze wymaga obserwacji, a brak erupcji zęba w ciągu 4-6 tygodni jest wskazaniem do interwencji (ryc. 1)....

Niekiedy podczas zabiegów higienicznych opiekunowie dziecka zauważają zmiany na dziąsłach o charakterze białych wypukłości – najczęściej są to tzw. guzki Bohna (ryc. 5). Nie wymagają one interwencji i nie są związane z procesem wyrzynania zębów. S...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Ząbkowanie to proces fizjologiczny

Erupcja zębów uważana jest za zjawisko fizjologiczne, a przebieg wyrzynania jest jednym z mierników rozwoju fizycznego dziecka. Zaburzenia w procesie ząbkowania [...]

Postępowanie

W celu zmniejszenia dolegliwości związanych z ząbkowaniem stosowane są metody niefarmakologiczne i farmakologiczne. Bez względu na wybraną metodę niezbędne jest usunięcie [...]

Podsumowanie

Wyrzynaniu zębów mlecznych mogą towarzyszyć objawy miejscowe i ogólne, jednak sam ten proces nie jest bezpośrednio przyczyną występowania gorączki (>38,5°C) u [...]

Do góry