W artykule „Samouszkodzenia – jak je rozumieć?”, opublikowanym na łamach „Pediatrii po Dyplomie” w 2024 roku, w różnych aspektach opisaliśmy samouszkodzenia, zwracając uwagę na zagadnienia, które pozwalają zrozumieć ich mechanizmy oraz rolę, jaką odgrywają one w życiu jednostki¹. Publikacja ta stanowi integralny element całości i zachęcamy do zapoznania się z nią, gdyż rozumienie przez profesjonalistów funkcji samouszkodzeń jest warunkiem sine qua non skutecznego pomagania.

Z kolei tematyka poruszana w niniejszym artykule jest w większym stopniu, niż to się wydaje, problemem interdyscyplinarnym, ważnym w codziennej pracy nie tylko psychiatrów czy psychoterapeutów dziecięco-młodzieżowych, lecz także innych specjalistów, przede wszystkim pediatrów, lekarzy pierwszego kontaktu czy pracowników szpitalnych oddziałów ratunkowych (SOR). Niemniej praktycznie każdy specjalista w trakcie badania przedmiotowego pacjenta może się natknąć na blizny po samookaleczeniach. U większości odkrycie to wywoła konfuzję, zmieszanie, niepewność, co może skutkować próbą niezauważenia problemu lub wręcz przeciwnie – silnie nacechowaną emocjonalnie interwencją… zwykle nieoptymalną z perspektywy pacjenta, nieraz jatrogenną.

Co możemy robić?

Zagadnienia wstępne

W poprzednim artykule przywiązywaliśmy dużą wagę do odróżnienia samouszkodzenia (bez intencji samobójczych) od próby samobójczej. Ten podział zachowań autoagresywnych ma duże znaczenie dla specjalistów zdrowia psychicznego, ale niejasne dla innych...

Podstawę leczenia przewlekłych samouszkodzeń (NSSI – non-suicidal self-injury) stanowi (zwykle) długoterminowa psychoterapia. Istnieją różne modele skutecznych oddziaływań, ale z reguły wymagają one specjalistycznego wykształcenia. Nie ma określon...

Chcielibyśmy zauważyć, że przedstawione w tym opracowaniu dane statystyczne, modele oddziaływań i dobrych praktyk oparte są na piśmiennictwie z krajów zachodnich. Według naszej wiedzy w Polsce praktycznie nie ma badań ani literatury na ten temat. ...

Przed nami zmiana praktyk niepsychiatrów pracujących z populacją młodzieżową (psychiatrów oczywiście również) i konieczność przyjęcia przez nich aktywniejszej postawy wobec tych zagadnień. Musimy przy tym zaznaczyć, że w wielu krajach tematyka ta ...