Naczyniaki występują u dzieci bardzo często, jednak w praktyce rozpoznanie naczyniaka jest zdecydowanie nadużywane. U dzieci mamy do czynienia z licznymi rodzajami nieprawidłowości (anomalii, zmian) naczyniowych, które stanowią bardzo zróżnicowaną grupę chorób – są wśród nich zarówno zmiany łagodne dające jedynie przejściowy, niewielki defekt estetyczny, jak i ciężkie, złożone wady rozwojowe oraz nowotwory złośliwe zagrażające życiu. Powszechnie i bardzo często błędnie wszystkie te zmiany nazywane są naczyniakami. Tymczasem do naczyniaków możemy zaliczyć jedynie część z nich. Prawidłowe rozróżnienie i nazwanie tych nieprawidłowości naczyniowych jest niezwykle istotne, ponieważ wymagają one odmiennych sposobów postępowania. Posługiwanie się nieprawidłowym nazewnictwem prowadzi do nieporozumień między lekarzami, a także między lekarzami a rodzicami, i w konsekwencji do podjęcia nieadekwatnego leczenia.

Klasyfikacja zmian naczyniowych

Powszechnie znany podział zmian naczyniowych dokonany przez Rudolfa Virchowa w 1863 roku na naczyniaki płaskie, jamiste i limfatyczne jest nieaktualny, nazwy te obecnie nie powinny być używane.

Naczyniak jamisty nie istnieje.

Współcześnie obowiązujący podział zmian naczyniowych został zaproponowany przez International Society for the Study of Vascular Anomalies (ISSVA) w 1996 roku. Klasyfikacja ISSVA uwzględnia biologię anomalii naczyniowych, dzieląc je na guzy naczyniowe i wady (malformacje) naczyniowe. Klasyfikacja ta jest regularnie aktualizowana, jednak zasadniczy podział na guzy naczyniowe i wady naczyniowe się nie zmienia. Ogólny podział nieprawidłowości naczyniowych według ISSVA przedstawiono w tabeli 1.

Nie każda zmiana naczyniowa to naczyniak.

Naczyniaki wczesnodziecięce (niemowlęce), będące przedmiotem niniejszego opracowania, stanowią wprawdzie dominującą liczbowo, ale jedynie podgrupę łagodnych guzów naczyniowych. Rodzaje łagodnych guzów naczyniowych przedstawiono w tabeli 2.

Naczyniaki wczesnodziecięce

Naczyniaki wczesnodziecięce (niemowlęce) są najczęstszymi łagodnymi guzami naczyniowymi u dzieci¹. Występują u 4-10% niemowląt, częściej u dziewczynek niż chłopców oraz u wcześniaków. Mogą się lokalizować wszędzie na powłokach ciała. Z uwagi na charakterystyczne cechy większości naczyniaków ich wygląd bywa przyrównywany do truskawki (ryc. 1).