Leczenie tego schorzenia jest trudne i pomimo coraz nowszych materiałów i technik nie zawsze skazane na sukces

Wstęp

Resorpcja jest procesem utraty zarówno miękkich, jak i twardych, zmineralizowanych tkanek zęba – zębiny, cementu korzeniowego i szkliwa, a w niektórych przypadkach również kości wyrostka zębodołowego. W ludzkim organizmie nieustannie dochodzi do wzajemnie uzupełniających się procesów: kościogubnych – osteodestrukcji oraz kościotworzenia – osteogenezy. W stanie homeostazy oba procesy się równoważą. W przypadku zachwiania równowagi na skutek czynników patologicznych lub fizjologicznych dochodzi do zwiększonej aktywności komórek kościogubnych – osteoklastów, a co za tym idzie – utraty tkanek twardych.

Należy pamiętać, że nie każda resorpcja jest procesem patologicznym. W wyniku fizjologicznych przemian dochodzi do utraty tkanek korzeni zębów mlecznych w okresie wymiany uzębienia. Ponadto powolna utrata kości wyrostka zębodołowego postępująca wraz z wiekiem u osób starszych również uważana jest za naturalne zjawisko.[1,5]

Patologiczne resorpcje mogą występować pod postacią resorpcji zewnętrznej lub wewnętrznej. Podział uzależniony jest od tego, czy proces chorobowy rozpoczyna się na powierzchni cementu korzeniowego, czy od strony jamy zęba.[1,3,5] Aby doszło do tego typu patologii, potrzebny jest pierwotny – mechaniczny bądź chemiczny – czynnik sprawczy. Niezbędna jest dalsza stymulacja poprzez infekcję bądź ucisk. Aktywowane zostają wielojądrowe komórki olbrzymie uwalniające mediatory resorpcji tkanek twardych zęba, do których zaliczamy: cytokiny IL-1, prostaglandynę E2, TNF, limfotoksyny.

W wyniku ich działalności dochodzi do wzrostu poziomu aktywności fosfatazy kwaśnej i osteoklastów, co manifestuje się zapoczątkowaniem powstawania ubytku tkanek twardych. Dynamika tego procesu jest różna. Po okresach wzmożonego niszczenia zęba obserwuje się odbudowę tkanek przez osteoblasty i cementoblasty, co skutkuje wyróżnieniem odpowiednio fazy aktywnej oraz fazy zatrzymanej resorpcji.[5,7,9]

Proces resorpcji wewnętrznej rozwija się po uszkodzeniu odontoblastów oraz prazębiny stanowiącej najbardziej zewnętrzną część miazgi. Do dalszego rozwoju tego procesu niezbędna jest jego dalsza stymulacja poprzez obecność czynników infekcyjnych w świetle jamy zęba.[3]

Występowanie i podział

Resorpcja wewnętrzna jest stosunkowo rzadko spotykanym procesem patologicznym. Występuje w 0,02-1,6 proc. przypadków diagnozowanych pod kątem chorób endodontium. Z powodu niewyjaśnionej ostatecznie patogenezy i etiologii zwana jest niejednokrotnie...