Wstęp

Charakterystyczny dla ludzkich zachowań jest mały szacunek i poważanie dla osób niskich. Niscy przegrywają w konkurencji z wyższymi, choć pod względem intelektualnym, moralnym i zawodowym są tak samo kompetentni jak ich wyżsi konkurenci. Ludziom niskim rzadko udaje się zająć należną im pozycję. Najniższe dziecko w klasie narażone jest na uwagi i komentarze źle wpływające na kontakty z rówieśnikami i rozwój osobowości. Niedostateczna akceptacja społeczna przy braku należnego wsparcia psychologicznego skutkuje zmniejszeniem poczucia własnej wartości i wszystkimi tego następstwami.

Rodzice dzieci niskich szukają więc porady u lekarzy, chcąc je uchronić przed psychologicznymi i socjalnymi konsekwencjami niskiego wzrostu.

Mechanizmy związane z procesem wzrostu

Wzrastanie odbywa się przez powiększanie wymiarów ciała, rozwój poszczególnych narządów i uzyskiwanie proporcji ciała coraz bardziej zbliżonych do proporcji człowieka dorosłego.

Nierównomierny wzrost i dojrzewanie układów i narządów

Proces wzrostu i rozwoju przebiega w fazach skorelowanych z czynnościowym dojrzewaniem narządów i układów. Kolejność faz wzrastania jest determinowana genetycznie. Każdy z etapów jest jedyny, niepowtarzalny i nieodwracalny. Proces rozwoju i wzrastania odbywa się tak, aby zabezpieczyć sprawność funkcjonalną zgodnie z zapotrzebowaniem na danym etapie rozwoju. Narządy i układy wzrastają i dojrzewają czynnościowo nierównocześnie, dla przykładu:

• systemy ważne dla kontroli czynności organizmu i dalszego jego rozwoju (układ krążenia, układ nerwowy i wydzielania wewnętrznego oraz układ immunologiczny) uzyskują dojrzałość anatomiczną i czynnościową wcześniej niż pozostałe
• systemy związane z metabolizmem substratów energetycznych wzrastają i dojrzewają wraz z masą ciała.

Spowolnienie, a następnie ograniczenie rozwoju danego systemu jest zaprogramowane i następuje wtedy, gdy dany układ uzyskuje pożądaną wydolność czynnościową.

Zmiana zdolności do rozrostu i przerostu

W okresie płodowym wszystkie tkanki i narządy mają zdolność do podziałów komórkowych, czyli rozrostu (hiperplazji). Faza rozrostu kończy się, ustępując miejsca fazie przerostu (hipertrofii), w różnych tkankach w różnym czasie. U dorosłego tylko pewne tkanki zachowują zdolność rozrostu (nabłonek, komórki rozrodcze, komórki krwi), ale niektóre odzyskują ją w określonych warunkach (wątroba, gruczoły wydzielania wewnętrznego), pozostałe zachowują tylko zdolność do przerostu.

Czynniki wpływające na wzrastanie