Książka w zwięzły sposób przedstawia problemy wzrostu i rozwoju płciowego. Uwzględnia i najnowsze dane i naukowe odkrycia, które ułatwiają nie tylko zrozumienie hormonalnych mechanizmów rozwoju płciowego i rozrodu, ale i dokonań XX wieku, które dały podwaliny pod auksologię i skierowały tę naukę na współczesne tory. Zaburzenia wzrostu i rozwoju często niepokoją rodziców i nastolatków. Lekarze rodzinni i pedagodzy szkolni na co dzień spotykają się z dziećmi i młodymi dorosłymi szukającymi z tego powodu porady. Wystarczy przypomnieć dane, wedle których opóźnienie rozwoju i wzrostu występują u chłopców z częstością do 1:100, a przedwczesny rozwój gruczołów piersiowych lekarze rodzinni stwierdzają u co dziesiątej dziewczynki przed 3 r.ż. Niedobór wzrostu obserwuje się z definicji u 3% populacji w okresie rozwojowym, dotyczy on więc w Polsce blisko 250 tysięcy osób. U dorosłych równie często obserwuje się zaburzenia rozwoju płciowego, wystarczy wspomnieć o niedostatecznym rozwoju narządów płciowych u mężczyzn w zespole Klinefeltera (występującym z częstością od 1:1000 do 1:500) i o zespole przedwczesnego wygasania czynności jajników występującym u 0,5-1% kobiet. Rozwój dziecka i młodego człowieka odbywa się w określonym czasie i do żadnego z etapów rozwojowych nie da się wrócić, rozpoznanie i interwencja muszą więc nastąpić we właściwym czasie, inaczej miną się z celem. W książce zwracamy szczególną uwagę na praktyczne aspekty dochodzenia do właściwego rozpoznania na poszczególnych etapach rozwojowych, dokonując przy tym niezbędnej selekcji i porządkując ogromny materiał informacyjny. W książce omówione zostały fazy prawidłowego wzrastania, naturalna biologiczna różnorodność w osiąganym stopniu rozwoju i wymiarach ciała, a także liczne zakłócenia przebiegu wzrostu i rozwoju, sposoby ich oceny oraz pierwsze kroki i metody diagnostyczne. Szczegółowo przedstawione zostały warianty postępowania w poszczególnych typach zaburzeń, z omówieniem wskazań i ograniczeń dotyczących stosowania hormonu wzrostu jako leku. Omówiony został trudny okres przejścia od dzieciństwa do dorosłości, okres dojrzewania płciowego z jego objawami wstępnymi, najczęściej dyskretnymi klinicznie, choć w szczególnych warunkach dość burzliwymi i całkowicie zmieniającymi przebieg dojrzewania. Przedstawione zostały możliwe mechanizmy zbyt wczesnego dojrzewania płciowego, jego warianty łagodne i ciężkie, wynikające z poważnych zaburzeń, wymagających agresywnej interwencji. Dyskusyjny, ale istotny dydaktycznie i ważny dla codziennej praktyki jest podział kliniczny przedwczesnego dojrzewania. W dziale omawiającym opóźnione dojrzewanie płciowe, następujące zbyt późno lub wcale, omówiono jego warianty, od powolnego przebiegu po trwałe zatrzymanie na pośrednim etapie. Różnorodny przebieg kliniczny odzwierciedla różnorodność zaburzeń genetycznych lub organicznych, uszkodzeń lub zaburzeń czynnościowych odpowiedzialnych za opóźnione dojrzewanie. Całość omawianych zaburzeń zestawiono w jednej tabeli, co ułatwia poruszanie się po zawiłej tematyce opóźnionego dojrzewania. Książka przeznaczona jest dla lekarzy rodzinnych, pediatrów, internistów, endokrynologów, ale także dla pedagogów i nauczycieli chcących pogłębić wiedzę o rozwoju dziecka. Warto pamiętać, że wiedza i doświadczenie zawarte na tych stronach, wprawdzie oparte na najnowszej światowej wiedzy, szeroko dostępnej dzięki rewolucji informatycznej, mogą być niekompletne. Wiele omówionych tu tematów niedawno dopiero weszło w obszar nauki; nie do końca wyjaśnione są mechanizmy wielu zaburzeń rozwojowych. Zrozumienie, gdzie kończy się racjonalna i sprawdzona wiedza, nakazuje ostrożność w rozpoznawaniu i decydowaniu o dalszym postępowaniu.