Łojotokowe zapalenie skóry

Łojotokowe zapalenie skóry należy do częstych dermatoz zapalnych wieku dziecięcego. Z uwagi na dwa szczyty zachorowań wyróżnia się postać niemowlęcą oraz postać osób dorosłych. W etiopatogenezie schorzenia podkreśla się rolę wzmożonej aktywności gruczołów łojowych, nadmiernej kolonizacji Malassezia spp., czynników immunologicznych oraz środowiskowych. W odmianie niemowlęcej łojotokowe zapalenie skóry wiąże się w szczególności z nadmierną aktywnością gruczołów łojowych pozostających pod wpływem czynników hormonalnych, głównie androgenów i progesteronu.[1] Świadczy o tym wczesny początek schorzenia, przypadający między 8. a 10. tygodniem życia oraz wygasanie choroby w ciągu kolejnych 8-12 miesięcy, kiedy stężenie hormonów spada. Zmiany w przebiegu niemowlęcego wyprysku łojotokowego ograniczają się najczęściej do owłosionej skóry głowy, przybierając postać mocno przylegających do podłoża strupów oraz miękkich, tłustych łusek barwy żółtej. Taki obraz kliniczny jest potocznie nazywany ciemieniuchą i ustępuje samoistnie w ciągu kilku tygodni. W części przypadków zmiany skórne nie ustępują i mogą się rozprzestrzenić na inne okolice ciała: czoło, okolice skroniowe, małżowiny uszne, policzki, szyję, tułów i kończyny. Wykwity mają charakter rozsianych grudek przymieszkowych oraz dobrze odgraniczonych od otoczenia rumieniowo-złuszczających blaszek, mogących się łączyć ze sobą zwłaszcza w obrębie tułowia oraz kończyn dolnych. Zlewne wykwity zapalne mogą prowadzić do stanu erytrodermicznego.

W różnicowaniu łojotokowego zapalenia skóry zlokalizowanego w obrębie owłosionej skóry głowy należy wziąć pod uwagę w szczególności atopowe zapalenie skóry, które charakteryzuje występowanie świądu, późniejszy początek choroby (zazwyczaj powyżej trzeciego miesiąca życia, kiedy aktywność gruczołów łojowych wygasa) oraz pozytywny wywiad atopowy. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić także łuszczycę owłosionej skóry głowy oraz infekcje grzybicze.