Łuszczyca jest przewlekłą i nawracającą chorobą zapalną z charakterystycznymi zmianami w obrębie skóry, paznokci czy stawów. Występuje u ok. 2-3% populacji, w tym u 1/3 osób rozpoczyna się już w dzieciństwie. Dwa główne piki zachorowań przypadają na okres między 20 a 30 r.ż. oraz między 50 a 60 r.ż.

Mimo że zmiany łuszczycowe mogą rozwinąć się w każdej lokalizacji, niektóre z nich są zdecydowanie częstsze i bardziej charakterystyczne (łokcie, kolana, skóra głowy, szpara pośladkowa czy płytka paznokciowa). Same zmiany skórne są zróżnicowane zarówno pod względem morfologii, jak i nasilenia oraz miejsca występowania. Choroba może przejawiać się w formie nielicznych ognisk ograniczonych do wybranych okolic ciała lub przybierać ciężką postać z licznymi zmianami zajmującymi całą skórę i stawy, prowadzącą nawet do fizycznego inwalidztwa^1,2.

Swoistymi czynnikami spustowymi bywają zarówno czynniki biologiczne, np. uraz, infekcja czy przyjmowane leki, jak i czynniki psychologiczne. O roli stresu piszą autorzy publikacji naukowych, jest on też wymieniany przez samych pacjentów jako czynnik wpływający na nasilenie zmian skórnych. Ocenia się, że może wpływać na wyzwolenie objawów choroby, jej zaostrzenie, a także nawrót. W wyniku interakcji czynników biopsychospołecznych nierzadko dochodzi do rozwoju swoistego błędnego koła: zmiany skórne są dla chorych przyczyną stresu, poczucia skrępowania w sytuacjach społecznych czy nawet lęku; przeżywanie opisanego dystresu prowadzi do negatywnej oceny swojego wyglądu, lęku przed społeczną stygmatyzacją i odrzuceniem, a w efekcie – do wycofania się z kontaktów społecznych; temu procesowi towarzyszy narastanie negatywnych emocji, co z kolei przyczynia się wtórnie do nasilenia zmian skórnych³.

Łuszczyca jako zaburzenie psychodermatologiczne

W psychodermatologii łuszczyca jest zaliczana zarówno do grupy chorób dermatologicznych, w których rozwoju podłoże psychofizjologiczne odgrywa kluczową rolę, jak i do grupy dermatoz stanowiących potencjalne źródło zaburzeń emocjonalnych lub będących czynnikiem spustowym dla rozwoju wtórnych zaburzeń psychicznych.

Częstymi zaburzeniami psychicznymi i emocjonalnymi stwierdzanymi w łuszczycy są m.in. depresja, lęk czy aleksytymia. Ta ostatnia jest definiowana jako dysfunkcja w rozpoznawaniu i wyrażaniu emocji, częściej obserwuje się ją u chorych z łuszczycą o...