TYLKO DO 5 GRUDNIA! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Opis przypadku
Skuteczność fentanylu podpoliczkowego w leczeniu bólu przebijającego
dr n. med. Ewa Telka
• Rodzaje bólu przebijającego
• Skuteczność preparatu zawierającego fentanyl podpoliczkowy w leczeniu bólu przebijającego i zmniejszeniu częstości występowania incydentów bólowych
Ból przebijający pojawia się u 20-95% chorych leczonych z powodu bólu przewlekłego. Ma on zwykle napadowy charakter, bez objawów zwiastujących, z reguły tę samą etiologię, charakter i lokalizację co ból podstawowy, nasila się gwałtownie, zazwyczaj w ciągu kilku minut, i trwa od 3 do 120 min (czasami nawet do 240 min), przeważnie jest przejściowy i cechuje się wysokim nasileniem wg skali NRS (Numerical Rating Scale) – 6-10 pkt.
Najczęściej występującym rodzajem bólu przebijającego jest ból o charakterze kostnym, który trwa średnio 20 min, choć ból przebijający może też mieć charakter neuropatyczny lub trzewny. Ból przebijający może być samoistny (idiopatyczny) lub incydentalny (wywołany). Ten pierwszy powstaje bez określonej przyczyny, zazwyczaj trwa dłużej od bólu incydentalnego (wywołanego), ponad 30 min. Ten drugi jest przeważnie stały, krótki, występuje przy wykonywaniu określonych czynności, może być zależny od woli, tzw. wolicjonalny (związany np. z ruchem, połykaniem, dotykiem), lub niezależny od woli (bóle kolkowe, skurcze jelit lub pęcherza moczowego, a także ból pojawiający się podczas kaszlu, oddychania czy defekacji). Kolejny rodzaj bólu przebijającego to tzw. ból proceduralny, występujący w trakcie zabiegów diagnostycznych, pielęgnacyjnych i leczniczych. Szczególnym rodzajem bólu jest ból końca dawki, który pojawia się przed oczekiwanym końcem działania leku, powstaje i narasta dość wolno i trwa dłużej niż inne rodzaje bólu przebijającego (obecnie nie jest już zaliczany do tej kategorii).