Rak trzonu macicy to najczęstszy nowotwór narządu rodnego w Stanach Zjednoczonych. Szacuje się, że w 2014 roku rozpoznanych zostanie 52 630 nowych przypadków, a 8590 kobiet umrze z powodu nowotworu trzonu macicy, mięsaki macicy będą stanowiły około 2% nowotworów macicy.¹ Około 3 z 4 przypadków są rozpoznawane u kobiet w wieku 55 lat lub starszych. Dziewięćdziesiąt procent kobiet po menopauzie z rakiem trzonu macicy zgłasza się z powodu krwawienia z dróg rodnych.² Z kolei do 14% pacjentek zgłaszających się z krwawieniem pomenopauzalnym 12 miesięcy od ostatniej miesiączki będzie miało raka trzonu macicy.^3,4 Te pacjentki wymagają przeprowadzenia na czas skutecznej diagnostyki.

Ocena endometrium

Historycznie rutynową metodą oceny w przypadku krwawienia z dróg rodnych po menopauzie było wykonanie wyłyżeczkowania jamy macicy w warunkach sali operacyjnej. Ocena następnie przeniosła się do gabinetu, najpierw po wprowadzeniu aspiratora Vabra (lata 70. XX wieku), następnie skrobaczki biopsyjnej Novaka (lata 80. XX wieku) i ostatecznie w latach 90. narzędzia do biopsji aspiracyjnej, powszechnie znanego jako Pipelle. Zgodnie z doniesieniami dzięki Pipelle wykrywano prawie 98% raków trzonu macicy,⁵ choć późniejsze badania wykazały, że czułość w rozpoznawaniu raka trzonu macicy dzięki biopsji endometrium wykonanej za pomocą Pipelle wynosi 83-98%.^6,7 W dwóch badaniach wykazano ograniczenia wykonywanej na ślepo za pomocą Pipelle biopsji aspiracyjnej endometrium. Rodriguez i wsp. porównali powierzchnię endometrium, z której został pobrany materiał do badania za pomocą aspiratora Vabra i za pomocą Pipelle u 25 pacjentek zakwalifikowanych do histerektomii.⁸ Przy zastosowaniu aspiratora Vabra pobrano materiał z 41,6% endometrium, a przy zastosowaniu Pipelle tylko z 4,2%. Guido i wsp. wykonywali biopsję endometrium przed histerektomią u 65 pacjentek z potwierdzonym rakiem endometrium.⁶ Przy zastosowaniu Pipelle nie rozpoznano nowotworu w 11 z 65 przypadków (17%). Nowotwór obejmował mniej niż 50% powierzchni jamy macicy u wszystkich pacjentek, u których nie został rozpoznany. U 4 pacjentek zajęta powierzchnia wynosiła mniej niż 25%, a u 3 mniej niż 5%. W trakcie biopsji za pomocą Pipelle przeoczono 5 nowotworów związanych z polipami. Biorąc pod uwagę, że rak trzonu macicy jest raczej chorobą ogniskową, pobieranie próbek na ślepo jest obarczone ryzykiem błędu. Dodatkowo częstość niepowodzeń biopsji, określona jako pobranie niewystarczającej ilości materiału lub brak możliwości wykonania biopsji, może wynosić nawet 54%.⁹ U pacjentek, u których pobrano niewystarczającą ilość materiału, częstość występowania poważnych schorzeń endometrium wynosiła 20%, a raka trzonu macicy stwierdzono u 3%.¹⁰