W prospektywnym kontrolowanym badaniu obserwacyjnym wykazano, że roztwór do inhalacji zawierający ektoinę jest nieco skuteczniejszy w porównaniu z roztworem do inhalacji soli fizjologicznej w leczeniu ostrego zapalenia oskrzeli oraz ostrych infekcji dróg oddechowych25. Do badania włączono pacjentów powyżej 5 roku życia. Zauważono szybsze ustępowanie takich objawów, jak: kaszel, duszność czy zmiany osłuchowe nad płucami. Uczestnicy dobrze tolerowali inhalacje zawierające ektoinę. Zaobserwowano nieliczne działania niepożądane: nudności, ból głowy, nasilenie kaszlu25.

W badaniu dodatkowo porównano działanie roztworu do inhalacji zawierającego ektoinę z lekami objawowymi pochodzenia naturalnego w leczeniu ostrego zapalenia oskrzeli. Stwierdzono gorsze działanie ektoiny od preparatów zawierających ekstrakty z geranium afrykańskiego, z ziela tymianku i korzenia pierwiosnka oraz z ziela tymianku i liści bluszczu pospolitego25. Warto pamiętać, że leki zawierające ekstrakt z Pelargonium sidoides mogą działać hepatotoksycznie25.

U pacjentów z neutrofilowym zapaleniem płuc leczonych inhalacjami z użyciem roztworu zawierającego ektoinę obserwowano obniżenie poziomu neutrofilów w plwocinie oraz tlenku azotu, które odpowiadają za stan zapalny25.

Podsumowanie

Kaszel w przypadku większości infekcji dróg oddechowych u dzieci ma charakter samoograniczający, jest on jednak objawem budzącym niepokój wśród rodziców. Na rynku dostępnych jest dużo różnych leków i substancji działających wykrztuśnie oraz przeciwkaszlowo. Niestety skuteczność wielu z nich jest niepewna lub oparta na badaniach wykonanych wiele lat temu, przed wprowadzeniem dobrej praktyki lekarskiej, odpowiadającej za międzynarodowe standardy w badaniach klinicznych prowadzonych z udziałem ludzi.

Bezpieczeństwo i dobra tolerancja leków wykrztuśnych, takich jak ambroksol i N-acetylocysteina, są oparte na wielu badaniach przeprowadzonych w populacji pediatrycznej. Ich skuteczność jest porównywalna.

Warto zauważyć, że postać wziewna N-acetylocysteiny pomaga ominąć duży efekt pierwszego przejścia, któremu podlega ten lek w trakcie metabolizmu w wątrobie. Zastosowanie tej drogi podania mogłoby pozwolić uzyskać wyższe stężenie tej substancji w miejscu docelowym jej aktywności.

Działanie przeciwzapalne oraz antyoksydacyjne N-acetylocysteiny i ambroksolu oraz ich wpływ na integralność biofilmów bakteryjnych mogą mieć w przyszłości istotne znaczenie w leczeniu pacjentów z zapaleniem płuc związanym z użyciem respiratora oraz chorych na mukowiscydozę.

Obecnie przeprowadzanych jest wiele badań oceniających właściwości N-acetylocysteiny w leczeniu pacjentów z chorobą wywołaną przez SARS-CoV-2.

Autorzy pracy stwierdzili, że leki przeciwkaszlowe są często wykorzystywane w leczeniu kaszlu u dzieci, mimo że istnieją jedynie nieliczne dowody na poparcie ich efektywności.

Leki przeciwkaszlowe o działaniu ośrodkowym, takie jak kodeina i dekstrometorfan, nie powinny być zalecane w leczeniu objawowym infekcji dróg oddechowych u dzieci ze względu na ich liczne działania niepożądane. W raporcie EMA zwrócono uwagę na duże ryzyko stosowania kodeiny przez dzieci, u których może występować tzw. ultraszybki metabolizm kodeiny. U tych pacjentów kodeina w większym stopniu ulega konwersji do morfiny, powodując wyższe jej stężenie, co może wpływać na depresję ośrodka oddechowego.

Lewodropropizyna jest nieopioidowym lekiem przeciwkaszlowym działającym obwodowo na oskrzela. Wykazano, że pod względem skuteczności syrop zawierający lewodropropizynę jest porównywalny z syropem z dekstrometorfanem. Warto podkreślić, że lek ten jest dobrze tolerowany przez pacjentów i z powodzeniem może być stosowany jako lek przeciwkaszlowy u dzieci.

Na uwagę zasługuje rola substancji naturalnych tworzących barierę ochronną na błonie śluzowej gardła, które zmniejszają pobudzenie jej receptorów sensorycznych i mechanicznych. Mogą one okazać się bezpieczne i pomocne w zmniejszaniu potrzeby kaszlu. Do tych substancji zaliczamy m.in. miód i śluz z korzenia prawoślazu. Ponadto w badaniach wykazano, że działanie miodu było lepsze od placebo i difenhydraminy oraz porównywalne z działaniem dekstrometorfanu w łagodzeniu ostrego kaszlu.

Po przeanalizowaniu dostępnych badań autorzy pracy zauważyli, że istnieje ciągła potrzeba prowadzenia dalszych randomizowanych badań oceniających efektywność i bezpieczeństwo stosowania tych leków w populacji pediatrycznej.

Do góry