Zmiany w profilaktyce półpaśca: szczepionka Shingrix dostępna dla pacjentów 65+

W ramach profilaktyki półpaśca i neuralgii półpaścowej od 1 stycznia 2024 r. lekarze mogą zalecać pacjentom w wieku 65 lat i starszym o zwiększonym ryzyku zachorowania szczepienia z 50% odpłatnością.

Profilaktyka półpaśca: pacjenci 65+ ze zwiększonym ryzykiem
Ze szczepień w połowie refundowanych skorzystać mogą osoby z chorobami takimi jak: przewlekła choroba serca, przewlekła choroba płuc, cukrzyca, przewlekła niewydolność nerek, wrodzony lub nabyty niedobór odporności, uogólniona choroba nowotworowa, zakażenie HIV, choroba Hodgkina, jatrogenna immunosupresja, białaczka, szpiczak mnogi, przeszczepienie narządu litego, reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczyca, łuszczycowe zapalenie stawów, nieswoiste zapalenie jelit, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, stwardnienie rozsiane, toczeń układowy.

Skuteczność szczepień w walce z półpaścem
Półpasiec to choroba, na którą narażonych może być nawet ponad 90% Polaków powyżej 50. roku życia. Wywoływana przez wirusa Varicella zoster, może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak neuralgia popółpaścowa, powikłania oczne, a nawet udar czy zawał, a także zapalenie mózgu lub porażenie nerwu twarzowego. Szczepienia ochronne, zwłaszcza w grupie osób zwiększonego ryzyka, są kluczowym narzędziem w zapobieganiu tej chorobie.
W profilaktyce półpaśca (HZ – herpes zoster) oraz neuralgii popółpaścowej (PHN – post-herpetic neuralgia) dostępna jest szczepionka Shingrix, przeznaczona do stosowania u osób dorosłych w wieku 50 lat i starszych oraz u osób w wieku 18 lat i starszych o zwiększonym ryzyku zachorowania na półpasiec.
Jest to szczepionka rekombinowana z adiuwantem, o potwierdzonym profilu skuteczności i bezpieczeństwa, którą można zastosować m.in. u osób z zaburzeniami odporności. Badania kliniczne wykazały jej skuteczność wobec półpaśca na poziomie 97% u osób w wieku 50 lat i starszych oraz 91% u osób w wieku 70 lat i starszych.

Większa ochrona seniorów
Komentując decyzję Ministerstwa Zdrowia o refundacji szczepionki przeciwko półpaścowi w grupie pacjentów, którzy szczególnie potrzebują tej ochrony, Krzysztof Kępiński, dyrektor relacji zewnętrznych w GSK, podkreślił, że to kolejna szczepionka na liście leków refundowanych dla zapewnienia jak najlepszej opieki i ochrony zdrowia seniorów. – Mamy nadzieję, że jest to pierwszy krok na drodze do udostępnienia profilaktyki przeciwko półpaścowi i neuralgii popółpaścowej jak najszerszej grupie osób – powiedział Krzysztof Kępiński.

Półpasiec i jego niebezpieczne następstwa
Półpasiec jest wywoływany przez reaktywację wirusa Varicella zoster (VZV) – tego samego, który wywołuje ospę wietrzną przy pierwszym kontakcie. VZV pozostaje w układzie nerwowym w postaci uśpionej (latentnej), jednak po latach może nastąpić jego reaktywacja, która objawia się jako półpasiec. Wraz z wiekiem komórki układu odpornościowego tracą zdolność silnej i skutecznej odpowiedzi swoistej wobec VZV, co przekłada się na większe ryzyko rozwoju półpaśca.
Charakterystyczne objawy półpaśca to jednostronna, pęcherzykowa wysypka na rumieniowym podłożu, najczęściej zlokalizowana w obrębie tułowia, rzadziej na twarzy lub kończynach. Wykwity na skórze są bolesne i mogą pozostawić po sobie przebarwienia i blizny. Pacjenci często opisują ból towarzyszący półpaścowi jako piekący, palący, kłujący lub przypominający porażenie prądem. Intensywny ból może się utrzymywać kilka miesięcy, a nawet lat i jest określany jako neuralgia popółpaścowa, będąca najczęstszym powikłaniem półpaśca. Jest to ból neuropatyczny, utrzymujący się powyżej 3 miesięcy od wystąpienia objawów na skórze. Neuralgia popółpaścowa może dotyczyć 5-30% pacjentów, a ryzyko jej wystąpienia zwiększa się wraz z wiekiem. U części pacjentów ból jest tak intensywny, że wymaga specjalistycznego leczenia i uśmierzania silnymi lekami przeciwbólowymi.
Nawet do 25% przypadków półpaśca to półpasiec oczny, który może się wiązać z powikłaniami w postaci pogorszenia lub nawet utraty wzroku.
Półpasiec uszny obejmuje okolicę małżowiny usznej, przewodu słuchowego zewnętrznego oraz błony bębenkowej. Wśród możliwych powikłań tej postaci wymienia się porażenie nerwu twarzowego oraz przejściową lub nawet trwałą utratę słuchu.

Rosnąca potrzeba profilaktyki półpaśca
Przewiduje się, że częstość występowania półpaśca, a w konsekwencji neuralgii, będzie rosnąć ze względu na starzenie się populacji oraz coraz liczniejszą grupę osób z osłabionym układem odpornościowym.