Kontakt ze szczepionką dla lisów – kiedy do lekarza

Mieszkańcy kilku województw otrzymali na swoich telefonach powiadomienia o treści:„Uwaga! W dn. 4-17.04 z samolotów będzie zrzucana szczepionka dla lisów przeciw wściekliźnie. Nie dotykaj szczepionki! Nie dopuszczaj do niej zwierząt domowych!”.
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa wysłało alert do odbiorców w województwach: lubelskim, podlaskim, mazowieckim i kujawsko-pomorskim (powiaty: brodnicki, rypiński, lipnowski, włocławski, golubsko-dobrzyński, aleksandrowski, radziejowski, wąbrzeski i toruński).

Lekarz weterynarii do właścicieli czworonogów
W województwie mazowieckim, które w całości objęte jest akcją, wojewódzki lekarz weterynarii wydał komunikat o zakazie wypuszczania kotów oraz nakazie trzymania psów na smyczy jeszcze przez 14 dni po zakończonym szczepieniu. Ponadto poinformował:
•    Szczepionka RABADROP zawierająca żywy atenuowany szczep wirusa wścieklizny to przynęta kształtu owalnego lub kwadratowego, koloru zielono-brązowego o intensywnym zapachu rybnym oraz znajdujący się wewnątrz plastikowy blister z wielojęzykowym nadrukiem „ Uwaga – szczepionka przeciwko wściekliźnie”. Zawartość blistra to płyn w kolorze pomarańczowym do czerwonofioletowego.
•    Po każdym kontakcie człowieka z płynną zawartością szczepionki należy natychmiast przemyć skórę wodą i mydłem oraz niezwłocznie zgłosić do lekarza medycyny.
•    Kontakt zwierząt domowych i zwierząt gospodarskich ze szczepionką można zgłosić do lekarza weterynarii. U zwierząt może spowodować zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego z powodu niestrawnego materiału blistra.
•    Lis jest głównym przenosicielem wścieklizny.
•    Dotknięcie szczepionki przez człowieka spowoduje, że nie zostanie ona podjęta przez lisa.
•    Szczepionka wykazuje działanie uodparniające tylko u lisów i jenotów.
•    Zgodnie z zaleceniem producenta szczepionki w ciągu 14 dni od jej wyłożenia należy ograniczyć zbiorowe polowania.
•    Szczepionka zrzucana będzie z samolotów oraz wykładana ręcznie w ilości 30 dawek na 1 km2 na całym obszarze objętym szczepieniami (obszary leśne, pola i łąki).
•    Skuteczność przeprowadzanej akcji zostanie osiągnięta na drodze kilkukrotnego wyłożenia przynęt (wiosna − jesień).
•    Po przegryzieniu blistra przez lisa szczepionka w zetknięciu ze śluzówką jamy ustnej wytwarza odporność immunologiczną przeciwko wściekliźnie.

Akcja szczepień – stan prawny
Także Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny informuje o bezpieczeństwie szczepionki.
Jak czytamy na oficjalnej stronie internetowej PZH, zabieganie wściekliźnie zwierząt jest w Polsce uregulowane prawnie. Szczepienia zwierząt domowych są obowiązkowe.
Masowe szczepienia psów przeciw wściekliźnie prowadzone są w Polsce od 1950 r.
Od 1993 r. prowadzone są również masowe szczepienia dzikich zwierząt, przy użyciu szczepionek do podawania drogą doustną. Kiedy zwiększa się częstość występowania wścieklizny wśród dzikich zwierząt, na danym terenie organizowane są akcje zrzutów z samolotów szczepionek (dokładnie oznaczane są rejony największego zagrożenia, mieszkańcy są informowani o potencjalnym niebezpieczeństwie).

Czy szczepionka przeciw wściekliźnie dla zwierząt zrzucana w czasie akcji szczepień zwierząt może być niebezpieczna dla człowieka?
Szczepionki przeciw wściekliźnie dla lisów zawierają osłabionego, ale żywego wirusa, dlatego obowiązuje w tym wypadku zachowanie zasad ostrożności podobnych jak dla wszystkich szczepionek żywych. Należy unikać kontaktu z przynętą, w której dostarczana jest najczęściej szczepionka w czasie akcji zrzutów szczepionki w lesie.
„W przypadku bezpośredniego kontaktu z otwartą raną lub błonami śluzowymi w obrębie oczu jamy ustnej czy nosowej należy jak najszybciej przemyć miejsce wodą z mydłem i zgłosić się do lekarza, który oceniając sytuację, może zakwalifikować ją jako ekspozycję na wirusa wścieklizny i podjąć stosowne kroki zapobiegawcze. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby z zaburzeniami układu odporności” – stwierdza PZH.

Czy wścieklizna jest niebezpieczną chorobą?
RCB przypomina, że wścieklizna jest jedną z najgroźniejszych chorób odzwierzęcych. W Polsce jej rezerwuarem jest lis rudy, stąd potrzeba akcji szczepień.
Wścieklizna jest wirusową chorobą zakaźną dotykającą centralny układ nerwowy, na którą wrażliwe są wszystkie gatunki ssaków, w tym ludzie. Okres inkubacji choroby wynosi od kilku dni do kilku miesięcy. Wirus wścieklizny jest wrażliwy na wysoką temperaturę i światło słoneczne, ale jednocześnie jest wysoce odporny na niskie temperatury. Przenosi się głównie poprzez kontakt śliny zakażonego zwierzęcia z uszkodzoną skórą lub błoną śluzową (pogryzienie). Zakażenie możliwe jest również m.in. drogą aerogenną, dospojówkową lub poprzez transplantację narządów.
- Mimo dużego postępu medycyny, wścieklizna jest nieuleczalna i kończy się śmiercią – podsumowuje RCB.