Lekarze i pacjenci bronią psychiatrii środowiskowej: protest pod Sejmem

Setki pacjentów i lekarzy przemaszerowało w czwartek pod Sejm w obronie Centrów Zdrowia Psychicznego. Organizatorzy przekazali marszałkowi Sejmu proklamację, domagając się zwiększenia finansowania psychiatrii z 6% do 7% nakładów na ochronę zdrowia. Demonstranci ubrani byli na żółto i nieśli transparenty z hasłami: „Nie cofajcie nam psychiatrii do średniowiecza”.

Akcja protestacyjna była reakcją na zapowiedzi Ministerstwa Zdrowia dotyczące zmian w finansowaniu Centrów Zdrowia Psychicznego. Wielu obawia się, że planowane reformy mogą utrudnić dostęp do świadczeń i prowadzić do komercjalizacji tej dziedziny.

Przed marszem odbył się Nadzwyczajny Kongres Zdrowia Psychicznego, w którym uczestniczyli lekarze, asystenci zdrowienia, pacjenci oraz przedstawiciele m.in. Rzecznika Praw Obywatelskich, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka i Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy. Uczestnicy kongresu postulowali doprecyzowanie zasad funkcjonowania Centrów Zdrowia Psychicznego w oparciu o doświadczenia z pilotażu oraz utworzenie ośrodka krajowego do monitorowania transformacji psychiatrii.

Ministerstwo odpowiada na obawy

Rzecznik Ministerstwa Zdrowia, Jakub Gołąb, zapewnił, że finansowanie Centrów Zdrowia Psychicznego po 30 czerwca 2025 roku zostanie utrzymane na co najmniej obecnym poziomie.

Z kolei minister zdrowia Izabela Leszczyna tłumaczyła w RMF FM, że pilotaż Centrów stanie się stałym programem, a także powstaną nowe ośrodki. Leszczyna wyjaśniła, że zmiany w finansowaniu wynikają z różnic w liczbie pacjentów objętych opieką w poszczególnych centrach: „Jeśli jedno centrum za te same pieniądze opiekuje się 2% populacji, a inne 6%, to coś jest nie tak. Chcemy znaleźć najlepsze rozwiązanie”. Minister zapowiedziała także przeznaczenie 4,2 mld złotych na remonty i budowę infrastruktury szpitali psychiatrycznych, w tym dla dzieci i młodzieży.

Dodatkowo, w ciągu tygodnia na stronach Ministerstwa Zdrowia i NFZ mają zostać opublikowane interaktywne mapy, które ułatwią rodzicom dostęp do informacji o dostępnych formach pomocy.

Powołanie zespołu ds. zmian w psychiatrii

Minister zdrowia powołała specjalny zespół ds. zmian w funkcjonowaniu Centrów Zdrowia Psychicznego. W skład zespołu wchodzą m.in. eksperci z zakresu psychiatrii, przedstawiciele Narodowego Funduszu Zdrowia, organizacji pacjentów i pracodawców sektora zdrowia. Pierwsze posiedzenie zespołu ma odbyć się jeszcze w tym roku.

Pilotaż Centrów Zdrowia Psychicznego, rozpoczęty w 2018 roku, opiera się na koncepcji psychiatrii środowiskowej, w której finansowanie jest uzależnione od liczby mieszkańców danego obszaru. Zdaniem wielu ekspertów to podejście wymaga dalszego udoskonalenia, ale nie powinno być zastępowane rozwiązaniami prowadzącymi do ograniczenia dostępności świadczeń.

W skład zespołu ds. zmian w psychiatrii wchodzą:

prof. dr hab. n. med. Piotr Gałecki – konsultant krajowy w dziedzinie psychiatrii, przewodniczący Rady do spraw Zdrowia Psychicznego,

dr hab. n. med. Janusz Heitzman – wiceprezes Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, członek Rady do spraw Zdrowia Psychicznego,

dr n. hum. Tomasz Rowiński – Szkoła Główna Handlowa, ThinkTank SGH dla Ochrony Zdrowia, członek Rady do spraw Zdrowia Psychicznego,

dr n. med. Anna Depukat – członek Rady do spraw Zdrowia Psychicznego,

Anna Miszczak – dyrektor Departamentu Świadczeń Opieki Zdrowotnej w centrali Narodowego Funduszu Zdrowia,

Anna Parnowska – kierownik Sekcji Opieki Psychiatrycznej i Leczenia Uzależnień w centrali NFZ, członek Rady do spraw Zdrowia Psychicznego,

Piotr Nowicki – dyrektor Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie,

Sebastian Goncerz – prezes Porozumienia Rezydentów Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy,

Mikołaj Siennica – członek Naczelnej Rady Lekarskiej,

Anna Śremska – prezes Związku Pracodawców Opieki Psychiatrycznej i Leczenia Uzależnień, dyrektor Szpitala im. Józefa Babińskiego Specjalistycznego Psychiatrycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Łodzi, członek Rady do spraw Zdrowia Psychicznego,

Magdalena Dzierwa – dyrektor Wydziału Taryfikacji w Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji,

Kamil Pięta – dyrektor Centrum Zdrowia Psychicznego w Wieliczce,

Maciej Karaszewski – dyrektor Departamentu Lecznictwa w Ministerstwie Zdrowia,

Dagmara Korbasińska-Chwedczuk – dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia.

Sekretarzem zespołu jest Marek Stańczuk, naczelnik Wydziału Ochrony Zdrowia Psychicznego w Departamencie Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia.