„Nie jesteś sam” – lekarze przeciwko mobbingowi

„Czy byłaś lub byłeś świadkiem mobbingu w swoim miejscu pracy?”, „Czy wiesz, gdzie zgłosić się po pomoc?” – to tylko niektóre z pytań ankiety dotyczącej mobbingu w ochronie zdrowia, prowadzonej przez Region Mazowiecki Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy (OZZL), Okręgową Izbę Lekarską w Warszawie oraz Okręgową Izbę Lekarską w Płocku.

Celem anonimowego badania jest poznanie skali zjawiska, zbadanie świadomości lekarzy na temat dostępnych procedur antymobbingowych oraz identyfikacja barier w ich stosowaniu. W ankiecie znajdą się m.in. pytania o osobiste doświadczenia związane z mobbingiem oraz o znajomość formalnych procedur ochrony prawnej w miejscu pracy.

Badanie przeznaczone jest wyłącznie dla osób posiadających tytuł zawodowy lekarza lub lekarza dentysty.

– Jednym z tematów tabu i zagadnień, które wzbudzają ogromne emocje, jest mobbing w miejscu pracy – mówi dr Artur Drobniak, prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie. – To poważny problem w naszym środowisku.

Joachim Budny, przewodniczący mazowieckiego OZZL, podkreśla, że ofiary mobbingu często cierpią w milczeniu.

– Chcemy, żebyście już nigdy więcej nie czuli się zupełnie osamotnieni w tym problemie – zaznacza.

Jak mówi dr Artur Białoszewski, dyrektor Ośrodka Strategii i Analiz OIL w Warszawie, zrozumienie skali zjawiska to pierwszy krok do jego rozwiązania.

– Badanie mobbingu jest niezwykle trudne. Rzadko dzielimy się tym doświadczeniem – przyznaje.

Celem ankiety jest także usprawnienie procedur antymobbingowych oraz wypracowanie skuteczniejszych narzędzi wsparcia. – Wypełnij ankietę, żeby pomóc nam pomagać wam – apeluje Joachim Budny.

Organizatorzy pytają również, jakie działania – zdaniem lekarzy – powinien podjąć OZZL lub OIL, by skuteczniej chronić prawa lekarzy i lekarek.

– Każdy lekarz i lekarz dentysta może w tym pomóc. Warto to zrobić – dla siebie i dla innych – podkreślają inicjatorzy.

Zjawisko mobbingu w środowisku medycznym jest poważne i, niestety, powszechne.

Według badań OZZL z 2020 roku aż 80% lekarzy zetknęło się z mobbingiem, a połowa z nich doświadczyła go osobiście.

W raporcie Naczelnej Izby Lekarskiej i Polskiej Akademii Nauk z 2013 roku niemal co czwarty lekarz wskazywał na doświadczenia z mobbingiem.

W 2023 roku Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej alarmował, że ok. 4% lekarzy na stanowiskach kierowniczych stosuje mobbing, a w jednostkach akademickich nawet połowa pracowników zgłaszała jego występowanie.

Najczęstszymi sprawcami są osoby zarządzające – ordynatorzy, kierownicy oddziałów, dyrektorzy placówek. Zgłoszenia do Komisji ds. Przeciwdziałania Mobbingowi i Dyskryminacji OZZL (2025) pokazują, że skutki psychiczne mogą być dramatyczne – od epizodów depresyjnych po myśli samobójcze.

Rzecznik Praw Lekarza OIL w Warszawie od 2022 roku analizuje przypadki mobbingu w placówkach medycznych. Wśród zgłoszonych sytuacji najczęstsze to: psychiczne nękanie, ośmieszanie, poniżanie, wymuszanie pracy w skrajnie niekorzystnych warunkach. Wiele skarg dotyczy dyskryminacji matek-lekarek po powrocie z urlopu macierzyńskiego. W tle nierzadko pojawiają się też próby wymuszania działań niezgodnych z prawem.

W 2023 roku Naczelna Rada Lekarska opublikowała raport „Diagnoza Szpitalna 2023”, potwierdzający, że lekarze – zwłaszcza w szpitalach – są narażeni na mobbing i przeciążenie pracą.