Szczepienia przeciwko COVID-19 w nowym sezonie – co każdy lekarz powinien wiedzieć

Zgodnie z rekomendacjami Zespołu ds. Szczepień Ochronnych (27 sierpnia 2025 r.), wytycznymi Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, zaleceniami WHO oraz ze wskazaniami Grupy Zadaniowej ds. Sytuacji Nadzwyczajnych przy EMA, minister zdrowia potwierdził: w sezonie 2025/2026 każdy pacjent będzie mógł skorzystać z bezpłatnych, zalecanych szczepień przeciw COVID-19.

Koszty zakupu szczepionek pokrywa resort zdrowia, natomiast kwalifikacja i wykonanie szczepienia finansowane są z budżetu NFZ.

Jaką szczepionką będziemy szczepić?

Podstawą programu jest najnowsza jednodawkowa szczepionka Spikevax LP.8.1 (Moderna), dostępna zarówno w wersji dla dorosłych, jak i pediatrycznej.

Dorośli i młodzież od 12 roku życia – 1 dawka 0,5 ml (50 µg) w ampułko-strzykawce PFS.

Osoby z ciężkim niedoborem odporności – możliwość podania kolejnej dawki po min. 2 miesiącach, każdorazowo po decyzji lekarza.

Dzieci 6 miesięcy–4 lata:

- bez wcześniejszych szczepień – 2 dawki po 0,25 ml (25 µg) w odstępie ≥28 dni,

- po szczepieniu lub zakażeniu SARS-CoV-2 – 1 dawka 0,25 ml.

Dzieci 5-11 lat – 1 dawka 0,25 ml.

We wszystkich grupach zalecane jest zachowanie co najmniej 3 miesięcy odstępu od poprzedniej dawki szczepienia przeciw COVID-19.

Kto powinien być zaszczepiony w pierwszej kolejności?

Z komunikatu MZ wynika, że grupy najwyższego ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19 to:

- osoby ≥60 r.ż.,

- pacjenci z chorobami przewlekłymi: otyłością (BMI ≥25), cukrzycą, POChP i innymi chorobami płuc, przewlekłą chorobą nerek, schorzeniami sercowo-naczyniowymi, zaburzeniami neurorozwojowymi, nowotworami, a także osoby w immunosupresji,

- pensjonariusze i opiekunowie placówek opieki długoterminowej,

- kobiety w ciąży,

- pracownicy ochrony zdrowia z bezpośrednim kontaktem z pacjentami.

Łączenie szczepień bezpieczne i zalecane

Ministerstwo jednoznacznie podkreśla: podanie szczepionki przeciw COVID-19 w tym samym czasie co szczepionki przeciw grypie jest postępowaniem bezpiecznym i rekomendowanym. Preparat można również podawać niezależnie od innych szczepionek – zarówno inaktywowanych, jak i żywych, w tym zalecanych w ciąży.

Proces kwalifikacji

E-skierowania zostaną wystawione automatycznie na pierwsze szczepienie Spikevax LP.8.1 i będą dostępne w IKP.

Kolejne dawki – tylko po decyzji lekarza, który wystawia skierowanie indywidualnie.

W przypadku braku automatycznego skierowania punkt szczepień może wystawić je samodzielnie po ocenie wieku i odstępu od poprzedniej dawki.

Harmonogram

Wystawianie skierowań rozpocznie się 9 września 2025 r.

Rejestracja na wizyty będzie możliwa od 15 września.

Akcja szczepień rozpocznie się 22 września 2025 r. od godz. 16.00.

Przebieg szczepienia w praktyce 

Po uzyskaniu e-skierowania pacjent może udać się do wybranego punktu szczepień, którym może być przychodnia, apteka lub inna placówka medyczna. W aptekach, które podpisały umowę z NFZ, farmaceuci, po odpowiednim przeszkoleniu, mają prawo do przeprowadzenia kwalifikacji i wykonania szczepienia.

Chociaż e-skierowanie upraszcza proces rejestracji, lekarz odgrywa ważną rolę w kwalifikacji pacjentów, zwłaszcza tych z grup ryzyka, takich jak osoby przewlekle chore, kobiety w ciąży czy seniorzy. W przypadku pacjentów z obciążeniami zdrowotnymi farmaceuta może skierować ich do lekarza. Może on przeprowadzić dodatkową ocenę stanu zdrowia pacjenta, uwzględnić przeciwwskazania do szczepienia lub potrzebę dostosowania schematu dawkowania.