Pilotaż centrów zdrowia psychicznego przedłużony

Minister zdrowia podpisała rozporządzenie, które przedłuża program pilotażowy centrów zdrowia psychicznego (CZP) do 31 grudnia 2026 r. Centra zyskają więcej czasu na wdrożenie i rozwój modelu opieki środowiskowej.

Czym jest pilotaż CZP?

Program pilotażowy centrów zdrowia psychicznego rozpoczął się w lipcu 2018 r. Miał przetestować model psychiatrii środowiskowej – czyli systemu, w którym centra oferują opiekę blisko pacjenta: zespoły mobilne, poradnie, opiekę w miejscu zamieszkania, interwencje kryzysowe.

Dlaczego pilotaż jest przedłużany?

Nagłe zakończenie pilotażu oznaczałoby ryzyko braku opieki lub destabilizację zespołów.

Ministerstwo Zdrowia uznało, że choć pilotaż okazał się wartościowy, to konieczny jest dodatkowy czas na wypracowanie docelowego modelu organizacji i finansowania centrów.

Finansowanie centrów

CZP są finansowane w modelu ryczałtowym. To znaczy, że centrum dostaje od NFZ stały budżet przeznaczony na określony obszar (np. powiat), niezależnie od liczby wykonanych wizyt czy udzielonych świadczeń. Dzięki temu centra mogą planować działania elastycznie – inwestować w mobilne zespoły, długoterminowe interwencje, wsparcie społeczno-terapeutyczne. To różni je od klasycznych poradni psychiatrycznych, które często rozliczane są za każdą wizytę. 

Rozporządzenie podnosi stawkę ryczałtu, którą otrzymują świadczeniodawcy za CZP – z 75,74 zł do 82,55 zł. Kwota ta zacznie obowiązywać od świadczeń udzielanych od 1 lipca 2025 r.

Ministerstwo przeznaczy ponad 237 mln zł na rozwój infrastruktury psychiatrii środowiskowej – w tym dla CZP. 

Ile centrów działa i jaki jest ich zasięg?

Według pisma Ministerstwa Zdrowia z grudnia 2024 r. w Polsce funkcjonuje 117 CZP, które obejmują około 50% dorosłej populacji. 

Eksperci obawiają się jednak, że mimo zwiększenia ryczałtu plan budżetowy NFZ wskazuje na możliwe cięcia – pojawiają się sygnały, że w 2026 r. środki na psychiatrię mogą być niższe o 1,2 mld zł w porównaniu z rokiem poprzednim.