Częstość występowania reakcji skórnych po lekach psychotropowych szacuje się na około 3 do 5 proc. Większość z nich ma łagodny i samoograniczający przebieg. Wśród czynników zwiększających ryzyko działań niepożądanych wymienia się: płeć żeńską, podeszły wiek, współistnienie chorób towarzyszących oraz jednoczesne stosowanie innych leków. Do najczęstszych reakcji odnotowanych w literaturze należą:

• reakcje fotonadwrażliwości,
• hiperpigmentacja skóry,
• świąd,
• pokrzywka.
  
  

Rzadziej spotykane są reakcje zagrażające życiu, np. rumień wielopostaciowy, zespół Stevensa-Johnsona, zespół nadwrażliwości indukowanej lekami.

Do leków będących najczęstszą przyczyną ciężkich skórnych reakcji niepożądanych należą leki stabilizujące nastrój. Leki psychotropowe mogą również przyczyniać się do zaostrzenia lub inicjacji niektórych chorób, między innymi łuszczycy, łojotokowego zapalenia skóry czy trądziku. Przedstawiamy najczęściej występujące kliniczne postacie reakcji skórnych będących przyczyną stosowania leków psychotropowych, z uwzględnieniem obrazu klinicznego i postępowania leczniczego.

Substancja psychoaktywna lub psychotropowa to związek chemiczny oddziałujący na ośrodkowy układ nerwowy przez bezpośredni wpływ na funkcje mózgu, czego efektem są czasowe zmiany postrzegania, nastroju, świadomości i zachowania. W grupie leków psychotropowych wyróżnić możemy leki normotymiczne (kwas walproinowy, karbamazepina, węglan litu, lamotrygina, topiramat), leki psycholeptyczne (przeciwpsychotyczne, przeciwlękowe, nasenne, uspokajające) i leki psychoanaleptyczne (przeciwdepresyjne, psychostymulujące i nootropowe).

Ryzyko wystąpienia skórnych objawów niepożądanych po lekach psychotropowych zależy od wielu czynników. Brak jest dowodów mogących świadczyć o zależności między dawką leku a prawdopodobieństwem wystąpienia działań niepożądanych. Wyjątek stanowią leki przeciwpadaczkowe, odnotowano bowiem wzrost ryzyka wystąpienia skórnych działań niepożądanych przy szybkim wzroście dawki fenytoiny i karbamazepiny[1] oraz zmniejszenie ryzyka przy podawaniu początkowo niższych dawek lamotryginy.[2] Ponadto istnieje możliwość wystąpienia reakcji krzyżowych pomiędzy lekami, np. fenytoiną, karbamazepiną i fenobarbitalem,[3] a także selektywnymi inhibitorami wychwytu serotoniny.[4] Odnotowano wyższe ryzyko wystąpienia skórnych reakcji niepożądanych po lekach psychotropowych wśród kobiet, osób powyżej 70. r.ż., zakażonych HIV.[2,5]