Wszawica (pediculosis) stanowi wciąż aktualny problem. Choroba ta jest nadal dość powszechna i dotyczy wszystkich populacji bez względu na wiek, płeć, status społeczno-ekonomiczny oraz rozmieszczenie geograficzne. Dane epidemiologiczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO – World Health Organization) podają, że może dotyczyć nawet 2-10% populacji. Ponadto, w ciągu ostatniej dekady liczba ta zwiększyła się z powodu wykształcenia oporności wszy na powszechnie stosowane środki farmakologiczne o neurotoksycznym na pasożyty mechanizmie działania – głównie permetrynę^3-6. Badania przeprowadzone wśród populacji europejskiej wykazały znaczne różnice pomiędzy poszczególnymi obszarami, w których częstość inwazji pasożytniczej waha się między 1 a 20% populacji, przy czym 40% z tych zachorowań dotyczy dzieci².

Zróżnicowane przyczyny występowania wszawicy u dzieci i u dorosłych

Brak jest dostępnych danych na temat częstości zachorowań w Polsce. Zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia z 28 sierpnia 2009 r. w sprawie organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą, nie wykonuje się profilaktycznych badań czystości ciała i odzieży wśród uczniów, ponieważ uznano je za naruszające założenia Konwencji Praw Dziecka⁷. Co więcej, wszawica nie została ujęta w wykazie zakażeń i chorób zakaźnych oraz nie podlega obowiązkowym zgłoszeniom do powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych. Tymczasem wzrost sprzedaży środków zwalczających wszy oraz raportowana większa liczba zwolnień wystawianych przez ZUS z powodu wszawicy wskazuje, że częstość zachorowań wzrasta^3,4.

Wszawica jest jedną z najczęstszych infestacji pasożytniczych populacji dziecięcej i jest szczególnie rozpowszechniona u dzieci w wieku od 3 do 12 lat, zarówno w krajach nisko-, jak i wysoko rozwiniętych. Czynniki decydujące o zwiększonej częstości wszawicy u dzieci obejmują:

• przebywanie w licznych grupach (żłobki, przedszkola, kolonie)
• bliski kontakt dzieci podczas wspólnych zabaw
• niewykształcone zachowania higieniczne i wspólne korzystanie z przedmiotów codziennego użytku (grzebienie, okrycia głowy).

Obserwuje się sezonowy wzrost zachorowań w okresie letnim i zimowym, który najprawdopodobniej spowodowany jest okresami wolnymi od nauki i częstszymi kontaktami z rówieśnikami. Ponadto wszawica głowowa znacznie częściej występuje u dziewczynek niż u chłopców, co jest tłumaczone różnicą w długości włosów^2,4.